< Terug naar vorige pagina

Project

Diachrone prototypesemantiek van Chinese radicalen

Chinese radicalen zijn de semantische componenten van Chinese karakters die over het algemeen het algemeen concept of de categorie aangeven waartoe het Chinese karakter behoort (zie Chen & Chou 2010; Chen 2012; Chou & Huang 2005; Chou & Huang 2006; Huang, Yang & Chen 2008; Yang et al. 2018; Qiu 1988: 11–12). Tekens die hetzelfde radicaal delen, kunnen op verschillende manieren semantisch verbonden zijn met de brede semantische categorie die de radicaal vertegenwoordigt, en radicalen kunnen dus worden beschouwd als een categorisatiemechanisme om lexicale betekenissen te onderscheiden. In die zin vallen lexicaal-semantische studies van Chinese radicalen binnen het bereik van prototype-gebaseerde studies van lexicale semantiek. Traditionele studies van Chinese karakters of radicalen in de Chinese taalkunde zijn echter filologisch van aard (b.v. Lu & Wang 1994; Wang 1996). Deze studies concentreren zich dus over het algemeen op de oorsprong van radicalen en karakters, hun schriftelijke ontwikkeling door de tijd heen, en het symbolische verband tussen de schriftelijke vorm van het karakter en het fonetische aspect ervan. Met andere woorden, het cognitieve aspect van Chinese radicalen zijn tot nu toe verwaarloosd geweest, en prototype gebaseerde studies van Chinese radicalen lijken te ontbreken.

    Tegen deze achtergrond wordt in dit proefschrift vanuit het perspectief van de Cognitieve Linguïstiek nagegaan welke rol radicalen spelen als een manier om Chinese karakters te categoriseren om zo deze leemte in het onderzoek op te vullen. Concreet worden de onderzoeksvragen als volgt geformuleerd.

      1. Hoe verhoudt de semantiek van de radicaal zich tot de semantiek van dezelfde vorm wanneer deze als zelfstandig teken wordt gebruikt?

      2. Ondergaan radicalen interne semantische veranderingen? Zo ja, wat zijn de mogelijke diachrone veranderingen die radicalen doormaken? Wat is het onderliggende mechanisme dat de semasiologische ontwikkeling van radicalen drijft?

      3. Hoe beïnvloedt de semasiologische verandering van radicalen de woord- en karakternetwerken waarin zij betrokken zijn?

      4. Welke rol spelen radicalen in Chinese karakters als een manier van categoriseren?

Het project richt zich in het bijzonder op het VUUR karakter als casestudy, aangezien VUUR een zelfstandig karakter is dat ook als radicaal kan worden gebruikt in samengestelde karakters. Met het oog op de eerste onderzoeksvraag rijst de vraag in hoeverre de semantische ontwikkelingen van het VUUR karakter en de VUUR radicaal vergelijkbaar zijn en of het mogelijk is dat de VUUR radicaal zich onafhankelijk ontwikkelt van het VUUR karakter. In een eerste casestudy (gepubliceerd als Huang et al. 2021)) onderzoek ik daarom hoe de verschillende betekenissen van de interne semantische structuur van het VUUR karakter met elkaar verbonden zijn als een netwerk. In een tweede casestudy (gepubliceerd   als   Huang   et   al.   2020) analyseer   ik   de   semantische   structuur  en ontwikkeling van de VUUR radicaal en het semantische netwerk van samengestelde karakters waarin de VUUR radicaal betrokken is. Tenslotte onderzoek ik zogenaamde karaktervarianten en paroniemen waarin de VUUR radicaal is verwerkt, om de semantische functies van radicalen te achterhalen in zogenaamde radicaliseringsprocessen, waarbij een radicaal aan een karakter wordt toegevoegd, vervangen of verwijderd.

    Uit de casestudies blijkt dat de radicalen in grote mate semantisch onafhankelijk zijn van het onafhankelijke karakter waaruit ze voortkomen. Meer bepaald erven radicalen de meest centrale, prototypische betekenis van hun corresponderende onafhankelijke karakter. Vanuit deze kernbetekenis ontwikkelen zij hun eigen clusters van uitbreidingen in een radiaal netwerk. Deze individuele ontwikkelingen kunnen voortvloeien uit de noodzaak om nieuwe concepten schriftelijk vast te leggen als gevolg van veranderingen in de wereld, die dan met de radicaal worden gecategoriseerd. Anderzijds kan de semantische ontwikkeling van de radicaal ook voortkomen uit het feit dat de radicaal indirect verandert ten gevolge van de semasiologische veranderingen van samengestelde tekens waarin de radicaal voorkomt. Met andere woorden: de radicaal ontwikkelt zich semantisch omdat de karakters die de radicaal bevatten zich semantisch ontwikkelen doorheen de tijd. De radicaal beperkt echter de semantische ontwikkeling van deze karakters tot op zekere hoogte, omdat een radicaal bij voorkeur betekenissen categoriseren die beter passen in zijn prototypisch netwerk dan dat van andere radicalen. Het semantische netwerk van de radicaal is dus het gevolg van een wisselwerking tussen de categoriserende functie van de radicaal en de semantische ontwikkeling van karakters waarin de radicaal voorkomt.

 

 

 

Referenties

 

Chou, Ya-Min & Chu-Ren Huang. 2005. Hantology: An ontology based on conventionalized conceptualization. In Proceedings of OntoLex 2005 - ontologies and lexical resources. https://aclanthology.org/I05-7002.

Chou, Ya-Min & Chu-Ren Huang. 2006. Hantology-a linguistic resource for Chinese language processing and studying. In Proceedings of the fifth international conference on language resources and evaluation (LREC’06). Genoa, Italy: European Language Resources Association (ELRA).

Huang, Chu-Ren, Ya-Jun Yang & Sheng-Yi Chen. 2008. An ontology of Chinese radicals: Concept derivation and knowledge representation based on the semantic symbols of the four hoofed-mammals. In Proceedings of the 22nd pacific asia conference on language, information and computation, 189–196. The University of the Philippines Visayas Cebu College, Cebu City, Philippines: De La Salle University, Manila, Philippines.

Huang, Chu-Ren. (黄居仁), Sheng-Yi. (陳聖怡) Chen & Ya-Min. (周亞民) Chou. 2010. 語言的知識與知識的語言: 由說文解字出發的知識本體研究 [Knowledge of the Language and the Language of Knowledge: An ontological study based on ShuoWenJieZi]. In Wuyun. (悟雲) Pan & Zhongwei. (鍾偉) Shen (eds.), 《研究之樂:慶祝王士元先生七十五壽辰學術論文集》[The Joy of Research: A Collection of Academic Papers in Celebration of Mr. Wang Shiyuan’s 75th Birthday], 106–122. Shanghai: 上海教育出版社 [Shanghai Education Publishing House].

Huang, Danqing, Dirk Geeraerts & Weiwei Zhang. 2020. A semantic analysis of the fire radical in chinese. Revista Diadorim 22(2). 248–276. https://doi.org/10.35520/diadorim.2020.v22n2a39308.

Huang, Danqing, Dirk Geeraerts & Weiwei Zhang. 2021. A diachronic analysis of the FIRE character. Chinese Semiotic Studies. De Gruyter 17(1). 1–44. https://doi.org/10.1515/css-2021-0001.

Yang, Yike, Chu-Ren Huang, Sicong Dong & Si Chen. 2018. Semantic transparency of radicals in Chinese characters: An ontological perspective. In Proceedings of the 32nd pacific asia conference on language, information and computation. Hong  Kong: Association for Computational Linguistics.

 

 

 

 

Datum:25 sep 2017 →  8 feb 2022
Trefwoorden:semantic change and variation, cognitive linguistics, cross-linguistic, corpus-based
Disciplines:Theorie en methodologie van de literatuurwetenschappen
Project type:PhD project