De rol van familiale achtergrond van leerlingen in zorgtrajecten op school: Een multi-methode benadering

Van scholen wordt verwacht dat zij een effectief zorgbeleid voeren dat aansluit bij de specifieke onderwijsbehoeften van iedere leerling (Best, 2007; Cassidy & Bates, 2005). Tegelijk is er een beweging naar medicalisering en standaardisering van klinische hulpverlening, waardoor zorg afhankelijk wordt van classificerende diagnostiek en interventie door gespecialiseerde teams (De Haene, Rober, Adriaenssens, & Verschueren, 2012). Dat roept de vraag op hoe voldoende zorg kan gegarandeerd worden voor gezinnen met een beperktere aanwezigheid van materiële en culturele mogelijkheden (Hindeman, Skibbe, Miller, & Zimmerman, 2010).

Tegen deze achtergrond bestudeert het doctoraatonderzoek praktijken van zorg binnen en buiten de school en hieraan gerelateerde factoren op kind-, gezins-, school-, en breder maatschappelijk niveau. Concreet bestuderen we de toeleiding naar zorg binnen de school en doorverwijzingen naar externe hulpverlening of het buitengewoon onderwijs.

Hiervoor gebruiken we data uit drie Vlaamse deelstudies.

Deelstudie 1: data verzameld in 2011 over het zorgbeleid (kenmerken, predictoren en samenhang met taakopvatting en handelingsbekwaamheid van leerkrachten) in het gewoon basis- en secundair onderwijs (gBa&SO), in 248 scholen a.d.h.v. een survey bij 3894  leerkrachten, 316 zorgverantwoordelijken en 204 directies (Struyf, Verschueren, Verachtert, & Adriaensens, 2012).

Deelstudie 2: data verzameld in 2014 over gebruik van buitenschoolse hulp in het gBa&SO, in 164 scholen a.d.h.v. een survey bij 129 zorgverantwoordelijken, 121 CLB-medewerkers en 3452 ouders, en 9 focusgroepen met zorgverantwoordelijken, CLB-medewerkers, leerkrachten, buitenschoolse hulpverleners, ouders en leerlingen (Verschueren, Bodvin, Vervoort, Vander Elst, Teppers, De Haene, & Struyf, 2015).

Deelstudie 3: data te verzamelen in 2015 over toeleiding naar het zorgaanbod (TnZ) binnen en buiten de school in het gewoon en buitengewoon  Ba&SO, in 210 scholen a.d.h.v. een focusgroep-, survey- en casestudie onderzoek bij ouders, leraren, directies, zorgverantwoordelijken en CLB-medewerkers  (Struyf, 2014).

Vier publicaties worden voorzien (voorlopige omschrijving):

Publicatie 1 (studie 2): Wat is het effect van kind- (leeftijd, geslacht, problematiek…) en gezinskenmerken (opleidingsniveau, inkomen, etniciteit, gezinsgrootte en -structuur…) op het gebruik van en de ervaring bij schoolexterne hulp?

Publicatie 2 (studie 3): Hoe ervaren schoolpersoneelsleden de betrokkenheid van ouders bij een toeleiding naar zorg?

Publicatie 3 (studie 2 en 3): Wat is het effect van kind- (leeftijd, geslacht, problematiek…) en gezinskenmerken (opleidingsniveau, inkomen, etniciteit, gezinsgrootte en -structuur…) op de manier van toeleiding naar zorg?

Publicatie 4 (studie 1 en 3): Welke verbanden bestaan er tussen de wijze waarop TnZ verloopt en schoolkenmerken (mate van geïntegreerde zorg, schoolgrootte…)?