Agro-ecologie als hefboom voor educatie voor duurzame land-en tuinbouw: doorlichting van actoren, aanbod en omkadering en aanbevelingen voor het beleid (AEDUCATIE)

Agro-ecologie is een landbouwmodel dat streeft naar een meer duurzame toekomst voor zowel de gangbare als de biologische landbouw. De agro-ecologische landbouwer bekijkt het landbouwbedrijf als een geheel dat samenhangt met de omgeving, de bodem, de buurt. Zo staat het beperken van externe inputs en het sluiten van kringlopen centraal, en worden bodemvruchtbaarheid en -weerbaarheid, een (vol)waardig inkomen en robuuste agro-ecosystemen nagestreefd. Het maken van dit soort afwegingen, vraagt een specifieke set aan competenties en kennis. De centrale onderzoeksvraag van het onderzoeksproject AEDUCATIE is: in welke mate en op welke manier komen agro-ecologie, en de bijhorende competenties, aan bod in het huidige educatieve aanbod voor landbouwers in Vlaanderen?

 

Aan de hand van een referentie- en toetsingskader, waarin het concept agro-ecologie (de principes en praktijken), relevante theorieën rond leren en educatie, en de nodige competenties worden toegelicht, screenen we verschillende opleidingen en vormingen voor landbouwers. Daarbij bekijken we zowel het formele, non-formele als informele aanbod en formuleren we, op basis van de screening, verschillende tekortkomingen en kansen inzake educatie rond agro-ecologie. We identificeren vier specifieke noden, nl. een nood aan lerende netwerken, aan meer ervaringsgericht leren, aan meer bewustmaking van zowel consument als producent, en aan meer samenwerking (bv. tussen educatie en landbouwpraktijk).

Al tijdens het onderzoek heeft het Departement Landbouw en Visserij, met ondersteuning van het departement Omgeving, het netwerk ‘bio en agro-ecologie in onderwijs’ opgericht. Met de geformuleerde aanbevelingen kan het opdrachtgevende departement Omgeving, samen met een groot aantal partners, aan de slag om knelpunten weg te werken, opportuniteiten op te sporen en agro-ecologie een plaats te geven in de vorming en educatie van huidige en toekomstige landbouwers.