Problemen in het ontkoppelen van zelf en ander: Een experimentele benadering van mentaliseren over zelf en ander in borderline persoonlijkheidsstoornis

Zelf-ander onderscheid is het vermogen om de eigen lichaamsdelen, handelingen en mentale toestanden te onderscheiden van die van anderen. Verschillende theoretische modellen en behandelvormen, zoals mentalisatie-gerichte benaderingen en transference-focused psychotherapie, suggereren dat problemen met zelf-ander onderscheid een sleutelrol spelen in de borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS). Toch is er nog maar weinig empirisch onderzoek dat expliciet focust op het zelf-ander onderscheid in BPS. Bovendien is er in dit domein een gebrek aan integratie met nieuwe inzichten in het mechanisme onderliggend aan zelf-ander onderscheid uit de sociaal-cognitieve neurowetenschappen en de experimentele psychologie. Dit doctoraatsonderzoek heeft daarom als doel om de aard van problemen met zelf-ander onderscheid in BPS beter te begrijpen. Een conceptueel model voor het begrijpen van zelf-ander onderscheid in BPS werd ontwikkeld op basis van een kritische review van de bestaande evidentie omtrent zelf-ander onderscheid in BPS, zowel vanuit hersen- als gedragsonderzoek. Daarnaast werden experimentele studies uitgevoerd in de context van dit doctoraatsonderzoek, zowel in niet-klinische participanten met verhoogde symptomen van BPS als in klinisch gediagnosticeerde BPS patiënten. Specifiek onderzochten we zelf-ander onderscheid op het lichamelijke niveau met de zelf-ander gezichtsmorphing taak en de Enfacement Illusie taak. Zelf-ander onderscheid op het niveau van mentale toestanden werd onderzocht met de transparantie-schattingstaak, die de capaciteit meet om correct in te schatten in welke mate iemands eigen mentale toestanden zichtbaar zijn voor anderen. De resultaten van dit doctoraatsonderzoek tonen aan dat individuen met BPS problemen hebben met het flexibel switchen tussen en het co-representeren van “zelf” en “ander”, en dat ze problemen lijken te hebben met lichamelijk zelf-ander onderscheid via multisensorische integratie. Deze moeilijkheden hebben een belangrijke impact op de identiteitsbeleving en het interpersoonlijk functioneren van individuen met BPS, hoewel meer onderzoek in dit domein nodig is.