INZICHTEN OMTRENT DE HERCONFIGURATIE VAN KWETSBARE INDUSTRIËLE WATERFRONTEN,BEPAALD DOOR KLIMAATVERANDERING EN ECONOMISCH VERVAL. De case van Coney Island Creek,New York.

Op het eerste zicht zijn steden opgebouwd uit het tastbare, het zichtbare en het statische: gebouwen en straten, infrastructuren en waterwegen, huizen, scholen, parken en supermarkten. Maar tegelijkertijd zijn steden wereldwijd onderhevig aan een constante druk van een meer immaterieel discours, een discours van verandering. Dit verplicht steden om steeds op een veerkrachtige manier te reageren en zich aan te passen aan constant variërende omstandigheden. Deze veranderingen kunnen het resultaat zijn van ongevraagde gebeurtenissen (zoals een superstorm of een globale pandemie), of uit doelbewust geïntroduceerde projecten (zoals de herontwikkeling van wijken of grote sociale evenementen). Tegelijkertijd kan verandering zich voordoen als een vluchtig moment in de tijd (‘shocks’) of kan het aanhouden over een langere tijdspanne (‘stresses’). Op een bepaald punt in tijd en ruimte zullen deze shocks en stresses de grond raken in de stad en kunnen ze een zekere graad van transformatie teweegbrengen van de ruimtelijke, sociale, economische en/of ecologische condities en processen van een buurt. Dit kan zich manifesteren op verschillende schalen. Het is dit moment van impact, waar de bestaande configuratie en operatie van een buurt kennismaakt met eender welke vorm van verandering, dat gezien wordt als het cruciale leermoment binnen dit onderzoek.

In dit onderzoek worden de metropool haar postindustriële buurten, gelegen aan het water, gezien als protagonisten -of zelfs incubatoren- inzake het reageren op shocks en stresses, omwille van hun unieke ruimtelijke en sociale karakteristieken. Doorheen de geschiedenis heeft hun strategische locatie regelmatig een voorlopersrol gecreëerd, waar verandering zich eerst, meer extreem, of op een afwijkende manier manifesteert in vergelijking met het binnenland. Meerdere van deze gebieden aan het water zijn geleidelijk getransformeerd in buurten met interessante overlappende scenario’s, waar een veelvoud aan stedelijke identiteiten samenleven. Door een gradueel en intern proces van transformatie zijn zulke postindustriële gebieden veranderd in een co-existentie van verschillende bodembestemmingen, gebruikers en activiteiten. Elk van voorgenoemde elementen heeft zich regelmatig moeten aanpassen aan verandering, teweeggebracht door shocks en/of stresses, manifesterend op meerdere schalen, en over een tijdspanne van meerdere decennia. Omwille van die reden is het idee ontketend om te leren van de kustlijn van New York City als een laboratorium voor stedelijke processen van transformatie.

Dit doctoraatsproject gebruikt de 830 kilometer kustlijn van New York City om uit te leren, met de voornaamste focus op zijn kleinschaligere, postindustriële buurten. Omwille van hun unieke condities kenden deze postindustriële gebieden vaak een meer intern en gradueel proces van transformatie en bleven ze grotendeels gespaard van meer extreme, externe processen. Deze unieke vorm van transformatie heeft meer ambigue stedelijke buurten gecreëerd, die beantwoorden aan de lokale belangen. Bijgevolg worden ze een platform voor een veelvoud aan plaatselijke activiteiten en gebruikers op een veel kleinere schaal. Over het algemeen bekomen zulke buurten regelmatig de karakteristieken van een hybride grensgebied, gelegen in de juxtapositie van water en land, van geschiedenis en toekomst, van rijk en arm, van gepland en ongepland. Dit hybride karakter wordt gedefinieerd door hun grote sociaaleconomische diversiteit en inclusie, dat wordt gedragen door de lokale ruimtelijke condities (het systematische grid-plan dat onderbroken wordt door de kustlijn) dewelke uniek zijn voor de stad. Hun transformatie vindt voornamelijk plaats op de individuele en de lokale schaal (‘human and local scale’), terwijl de impact van de globale en de stedelijke schaal (‘global and metropolitan scale’) grotendeels afwezig blijven. Dit resulteert is buurten waar tegenstellingen en spanningen nog steeds aanwezig zijn, maar waar hun overgangskarakter garant staat voor een meer harmonieuze aanpassing aan veranderingen die zich voordoen.

Aan de hand van acht cases van (post)industriële kustgebieden in New York City kijkt deze thesis naar bovengenoemde interne, graduele processen van transformatie. De vergelijking wordt gemaakt met de manier waarop transformatie plaatsvindt in een meer hedendaagse context, gevormd door grotere maatschappelijke, economische, of ecologische processen. De vraagstelling omtrent deze grotere externe processen is hoe deze zich ruimtelijk vertalen in de complexe context van een postindustrieel landschap en wat dit betekent inzake veerkracht voor shocks en stresses. De thesis identificeert meerdere vertalingen van zulke transformatieprocessen in het landschap, en bekijkt hun schaal, hun doelpubliek en hun potentiële impact op de buurt.

Al het onderzoek komt samen in de case study van Coney Island Creek, het hart van deze doctoraatsthesis. Net zoals de acht cases van kleinschalige (post)industriële kustgebieden, wordt de case study van Coney Island Creek gezien als een laboratorium, om zijn eigenlijke noden en opportuniteiten te onthullen in dit cruciaal stadium voor herontwikkeling. Dit hybride, postindustriële gebied, gelegen aan het water, is het resultaat van decennialange graduele, interne transformatieprocessen en is nu op een cruciaal keerpunt gekomen in de tijd. De buurt is lang onder de radar gebleven voor grotere externe processen, echter liggen de eerste voorstellen voor herontwikkeling momenteel op tafel. Het dominant overgangskarakter van de omgeving van Coney Island Creek wordt door dit onderzoek ingezet als een stedelijk laboratorium waarbij het subtiele potentieel van de buurt wordt onthuld. Dit potentieel kan bijdragen aan een stad die veerkrachtig is voor verandering en tolerant voor een resem aan toekomstige scenario’s. De omgeving wordt volledig geanalyseerd door middel van een multi-scalaire benadering, rekening houdend met verandering op de globale, de stedelijke, de lokale en de individuele schaal (global, metropolitan, local, and human scale). De bebouwde omgeving van Coney Island Creek wordt onthuld op basis van zijn verschillende stedelijke identiteiten, dewelke in kaart worden gebracht door het maken van tekeningen, het afnemen van interviews, het creëren van fotoreportages enzovoort. Tot slot wordt er een reflectie gemaakt over het moment van impact waar de multi-scalaire shocks en stresses de lokale configuratie en operatie van de buurt ontmoeten. De diepgaande analyse beschouwt de case study in zijn gehele complexiteit, waarbij belangrijke inzichten onthuld worden inzake potentiële transformatie.

Het resultaat van dit onderzoek vloeit voort uit een sterke empirische basis, in combinatie met het creëren van een uitgebreid theoretisch kader. Het onderzoek is tot stand gebracht door middel van verschillende methodes van analyse, waaronder substantieel veldwerk door middel van regelmatige plaats bezoeken, afnemen van lokale interviews, organiseren van exhibities, workshops en summer schools, door samen te zitten met lokale deskundigen en belanghebbenden, diepgaande analyse door middel van het creëren van kaartmateriaal, tekeningen, fotoreportages, ontwerpend onderzoek, en een uitgebreid literatuuronderzoek van bestaand academisch werk. Al de vergaarde informatie is gecombineerd met het doel om een uitgebreide kennisbasis te creëren en inzichten te vergaren omtrent de waarde van een postindustrieel landschap als platform om van te leren, om strategieën voor een veerkrachtige en inclusieve stad op uit te testen, en om reflecties te maken naar andere buurten.
Gebaseerd op de uitgevoerde analyse onthult dit onderzoek hoe de postindustriële buurten, gelegen aan het water, functioneren als stedelijke laboratoria en kunnen bijdragen aan de toekomst van de metropool, zoals het doorheen de geschiedenis al vaker gedaan heeft. De innovatie zit in de toepassing van een multi-scalaire en multi-gelaagde aanpak die wordt gebruikt om de transformatie van complexe buurten te begrijpen, die anders onder de radar zouden blijven. Het onderzoek gebruikt de vergaarde inzichten om nieuwe attitudes te articuleren voor het lezen, begrijpen, en interveniëren in hybride stedelijke buurten. Deze attitude dient gezien te worden als een input voor architectuur, stedenbouwkundige planning, en het lezen van complexe stedelijke scenario’s.