< Terug naar vorige pagina

Project

Adel, heerlijkheden en staatsvorming in de zestiende-eeuwse Nederlanden (case-studies: Vlaanderen en Brabant) (FWOAL733)

Wanneer het gaat over de relatie tussen adel en staat in de Nederlanden tijdens de overgang van een feodale naar een vroegmoderne staatsorganisatie domineert het beeld van een adel die gedomesticeerd werd tot trouwe dienaars van de vorst. Zo sterk en onafhankelijk als ze waren in het feodale systeem van de middeleeuwen, zo zwak en afhankelijk waren ze in een vroegmoderne staatsstructuur waarin de vorst steeds meer inkomsten en macht onder zijn controle bracht. De voorbije decennia is er echter internationaal heel wat onderzoek verricht naar de verhouding tussen adel en staat waardoor bovenvermelde voorstelling ter discussie is komen te staan. Deze onderzoeken hebben aangetoond dat de adel zich als sociale groep wist te handhaven, meer in het bijzonder door net de versterkte staat aan te wenden in hun voordeel. Dit project beoogt de relatie tussen de zestiende-eeuwse Habsburgse staat en de adel in de Lage Landen te herbekijken vanuit een sociaal standpunt. De centrale vraag is of veranderingen binnen de adel als een sociale groep geleid heeft tot een gewijzigde relatie met de vorstelijke administratie? In de zoektocht naar antwoorden wordt de nadruk gelegd op het beheer van heerlijkheden. Als basisingrediënt voor adellijk status en de machtsbasis van edellieden, vormen heerlijkheden een belangrijk aandeel in het onderzoek naar staatsvorming en elite’s. Er zijn aanwijzingen dat vanaf de late vijftiende eeuw er zich een concentratieproces op gang trok waardoor steeds meer heerlijkheden in het bezit kwamen van een steeds kleine groep heren. Hieruit volgt de werkhypothese dat de families uitgesloten van de groep van heren de gangbare associatie tussen het bezit van heerlijkheden en sociale status trachtten te omzeilen door beroep te gaan doen op de vorstelijke administratie als instelling voor het toekennen van adeldom als een juridisch statuut.
Datum:1 jan 2014 →  31 dec 2017
Trefwoorden:history
Disciplines:Sociaal-economische geschiedenis, Andere filosofie, ethiek en religiestudies niet elders geclassificeerd