Dynamische Interpersoonlijke Emotionele Processen In Romantische Relaties

De kwaliteit van romantische relaties voorspelt een verscheidenheid aan gezondheidsuitkomsten, gaande van sterfte over psychopathologie tot de snelheid van wondgenezing (zie bijvoorbeeld Robles, Slatcher, Trombello, & McGinn, 2014). Dit komt mede door de emoties die ervaren worden in relaties (Sbarra & Coan, 2018). Relatiepartners worden gedacht elkaars emotie vaak, intens, en op zeer veel verschillende manieren te beïnvloeden, en deze emoties beïnvloeden op hun beurt hoe de relatie verder verloopt. In dit proefschrift proberen we bij te dragen aan een beter begrip van deze interpersoonlijke emotionele processen. We doen dit op drie verschillende manieren. Ten eerste onderzoeken we expliciet of en wanneer partners’ emoties met elkaar verbonden worden doorheen de tijd, wat hiervan de onderliggende mechanismen zijn, en of deze emotionele verwevenheid iets zegt over het functioneren van het koppel (Hoofdstuk 1, 2, 3, en 4). Ten tweede onderzoeken we een nieuwe manier waarop partners elkaars emotie kunnen beïnvloeden, namelijk door hun perceptie van de ander zijn/haar emotie (Hoofdstuk 5). Ten derde en als laatste, onderzoeken we of en hoe bepaalde dynamische aspecten van partners’ emoties op hun beurt voorspellen hoe deze partners hun (mogelijke) relatie beoordelen tijdens belangrijke momenten (Hoofdstuk 6 en 7).

            In Hoofdstuk 1 bieden we eerst een structurerend kader om te vatten hoe partners’ hun emoties verbonden kunnen worden doorheen de tijd. We overschouwen bestaand onderzoek over emotionele verwevenheid en associaties met welzijns-indicatoren, en speculeren over onderliggende mechanismen. Dit hoofdstuk zorgt voor een conceptuele basis voor de empirische studies die uitgevoerd worden in de hierop volgende hoofdstukken. In Hoofdstuk 2 en 3, onderzoeken we aan de hand van verschillende methoden systematisch en uitgebreid of en in welke mate koppels eigenlijk emotioneel verweven zijn, zowel in het dagelijks leven als tijdens lab-interacties. Bijkomend onderzoeken we de stabiliteit en modererende factoren van emotionele verwevenheid, verbanden met relatie-welzijn en verbanden met hoe hecht de relatie is. Tot onze verrassing dagen de resultaten centrale begrippen en definities in de traditionele relatieliteratuur uit. Over verschillende methoden, emotietypes, tijdsschalen en contexten heen, vinden we relatief weinig consistente evidentie voor het bestaan van emotionele verwevenheid in koppels. In de koppels die wel substantiële connecties vertonen, zijn er grote verschillen in hun specifieke interpersoonlijke patronen, die ook nog eens heel onstabiel zijn (dit wil zeggen dat ze niet hetzelfde blijven over verschillende tijdschalen, contexten, of emotietypes). Ten slotte is de mate van emotionele verwevenheid die koppels tonen niet consistent geassocieerd met hoe hecht hun relatie is of hun welzijn. In afwezigheid van overtuigend bewijs voor directe emotionele verwevenheid, onderzoeken we in Hoofdstuk 4 of het misschien eerder gepercipieerde emotionele verwevenheid is dat belangrijk is in romantische relaties. Specifiek gaan we na of emotioneel meer gelijken op een partner, en/of zichzelf percipiëren als meer gelijkend, samengaat met zich hechter voelen ten opzichte van deze partner. We vinden inderdaad steun voor het belang van percepties boven feitelijke ervaringen, aangezien zowel het accuraat percipiëren als het overschatten van emotionele gelijkenissen positief voorspelt hoe hecht mensen zich voelen met zijn/haar partner. Feitelijke emotionele gelijkenissen voorspellen hechte gevoelens enkel via het effect dat ze hebben op perceptie. In Hoofdstuk 5 onderzoeken we verder hoe percepties en emoties met elkaar interageren in hechte relaties, door te kijken naar indirecte manieren waarop partners elkaars emotie kunnen beïnvloeden doorheen de tijd. Hier vinden we dat hoe iemand denkt dat zijn partner zich voelt, voorspelt hoe deze partner zich effectief gaat voelen. In Hoofdstuk 6 en 7, ten slotte, onderzoeken we hoe een aantal intrapersoonlijke dynamische eigenschappen van emoties tijdens belangrijke relationele gebeurtenissen op hun beurt voorspellen hoe mensen een romantische partner percipiëren. In het bijzonder, rapporteren we over een speed-dating studie die ons toelaat te onderzoeken of mensen hun emotionele toestand vlak voor een date voorspelt hoe aangetrokken ze zich zullen voelen tot hun date. We vinden evidentie voor contrast effecten, hetgeen betekent dat de emotionele toestanden waarin participanten zich bevinden bij het begin van de nieuwe interactie, contrasteert met de romantische beoordelingen die ze achteraf maken. Bijkomend onderzoeken we welke aspecten van partners’ hun emotionele ervaringen tijdens een belangrijk relationeel event, een conflict met hun partner, voorspelt hoe goed ze herstellen van een conflict achteraf, in terme van positieve en negatieve gevoelens ten opzichte van de partner, en hoe responsief ze hun partner percipiëren te zijn. In het bijzonder onderzoeken we of de mate waarin partners herstellen van conflict voornamelijk voorspeld wordt door hun meest negatieve (negatieve piek) of meest positieve emotionele ervaring (positieve piek) tijdens het conflict, of door de emotionele toon op het einde. We vinden dat zowel de negatieve als de positieve piek, maar niet de eind emotie, de mate van conflict herstel in individuen voorspellen.