Geplande veroudering: Op zoek naar een verfijnd juridisch kader

Onze hedendaagse maatschappij wordt vaak een wegwerpmaatschappij genoemd, die op een lineaire "take-make-use-dispose" economie gebaseerd is. Veel studies wijzen erop dat de gemiddelde levensduur van bepaalde consumentenproducten erop achteruit gaat. Een van de belangrijkste oorzaken van dit probleem is het fenomeen van “geplande veroudering”, waarmee alle technieken bedoeld worden om de duurzaamheid van een vervaardigd goed kunstmatig te beperken en op die manier herhalend verbruik te stimuleren. Verschillende vormen van geplande veroudering zijn alomtegenwoordig in ons dagelijks leven. Geplande veroudering heeft enorme nadelen, zowel voor de consument als voor het milieu, en waarschijnlijk zijn de potentiële positieve bijwerkingen ervan niet groter dan deze nadelen.

De bereidheid om naar duurzamere producten over te gaan heeft de afgelopen jaren tot belangrijke juridische ontwikkelingen en voorstellen geleid. Deze regels om de geplande veroudering aan te pakken zijn echter zeer gefragmenteerd. Ze worden uitgevaardigd door verschillende wetgevers, komen voor in verschillende rechtstakken en omvatten zeer uiteenlopende aspecten. Dit kan leiden tot overlappingen, conflicten en leemten in de toepasselijke wettelijke normen.

Dit onderzoek beoogt: (i) het concept van geplande veroudering duidelijk te definiëren; (ii) het uitgebreide assortiment van juridische regels te bepalen en te onderzoeken die door de EU, de geselecteerde lidstaten (België, Frankrijk en Duitsland) en de zelfregulerende organisaties vastgesteld worden, om duurzaamheid van producten te bevorderen; en (iii) de huidige juridische regels te evalueren aan de hand van geselecteerde criteria en om beleidsaanbevelingen voor te stellen.