< Terug naar vorige pagina
Onderzoeker
Stef Espeel
- Onderzoeksexpertise:In mijn recent verdedigde doctoraatsthesis bestudeerde ik de evolutie van graanprijzen, het uitbreken van hongersnoden en de positie van grote kerkelijke landheren op de graanmarkt in het 14e-eeuwse Vlaanderen. Ik reconstrueerde en verklaarde korte- en langetermijnfluctuaties van graanprijzen en onderzocht de manier waarop landheren de hoeveelheden graan die zij inzamelden, beheerden. Mijn onderzoek was gebaseerd op honderden rekeningen van landheren in de steden Brugge, Gent, Rijsel, Douai en Cambrai. De studie benadert de prijsschokken op de graanmarkt langs vier grote assen. Het eerste deel onderzoekt de prijsvorming van graan. Het gaat vooral in op de vele technische uitdagingen bij het reconstrueren van een betrouwbare marktprijsreeks waar het bronmateriaal gefragmenteerd is. Op basis van deze nieuwe prijsreeksen wordt in het tweede deel gekeken naar de frequentie, de intensiteit en de duur van prijsschokken. De lange- en kortetermijnschommelingen van de graanprijs en de integratie tussen de Vlaamse steden en in een breder Europees perspectief komen aan bod. Het derde deel bestudeert de kwetsbaarheid van de stedelijke bevolking voor prijsschommelingen en de daarmee gepaard gaande voedseltekorten door de verregaande afhankelijkheid van de markt. Anderzijds wordt het verband onderzocht tussen de sterftecrisissen van de vele pestepisodes in de veertiende eeuw en de voedselcrisissen. Het vierde deel van deze studie tenslotte richt zich op de grootgrondbezitters en hun rol als grootschalige producenten en exporteurs van graan. De organisatie van hun activiteiten op de graanmarkt, de verschillen tussen de organisatie van de landbouw van de regio's waarin deze landheren waren ingebed en de aanpassing van de inkomsten- en uitgavenstrategieën van graan door de landheren staan in dit laatste deel centraal. Tot de belangrijkste conclusies die in het hele proefschrift naar voren komen, behoren het unieke karakter en het belang van nauwkeurig gedateerde prijzen. Hierdoor konden de frequentie en de intensiteit van de prijspieken en hun invloed op de stedelijke bevolking nauwkeurig worden bestudeerd. Daarnaast moet het belang van grootgrondbezitters in de productie en distributie van graan worden benadrukt, evenals de institutionele beperkingen en het belang van de verschillende sociale agrosystemen. Van oktober 2021 tot oktober 2022 bestudeerde ik de 15e-eeuwse voedselcrisissen in de stad Luik, en in het bijzonder hoe grote kerkelijke landheren hun economische strategie aanpasten aan deze voedselcrisissen, in het kader van het FREE-project (Food Crisis Middle Ages, financiering door FNRS & Rijksarchief). Deze gelegenheid voor een jaar lang onderzoek naar crisissen in laatmiddeleeuws Luik stelde me in staat mijn perspectief op het bronnenmateriaal betreffende grote kerkelijke landheren in de bredere Lage Landen uit te breiden.
- Trefwoorden:GESCHIEDENIS VAN DE MIDDELEEUWEN, GESCHIEDENIS VAN DE PEST, GRAANECONOMIE, Historische wetenschappen
- Disciplines:Geschiedenis, Bedrijfs- en arbeidsgeschiedenis, Geschiedenis van Europa, Middeleeuwse geschiedenis, Regionale en stedelijke geschiedenis, Sociaal-economische geschiedenis
- Onderzoekstechnieken:Honderden laatmiddeleeuwse rekeningen van grote kerkelijke landheren in het middelfrans, middelnederlands en latijn verwerkt. Opzetten van grote databases op Access en Excel en het verwerken van deze gegevens met Excel en SPSS. Ruime ervaring met diverse statistische analyses.
- Gebruikers van onderzoeksexpertise:Wetenschappelijke onderzoek(st)ers en medewerk(st)ers Journalisten Publiekshistorische projecten