De Klare Lijn in Strips en Films: Een Transmediale Aanpak

Dit proefschrift gaat in op het concept van de "klare lijn", een term bedacht in 1977 door essayist en stripauteur Joost Swarte om de stijl van Hergé te omschrijven alsook die van andere auteurs die zijn stijl volgden of parodieerden. Het verwijst zowel naar puur grafische elementen als naar intermediale verteloplossingen die samenwerken om narratieve strategieën te produceren met behulp van een bedrieglijk eenvoudige, klare en hygiënische vertelling: in de woorden van Philippe Marion is het een stijl “gemaakt van licht, vloeibaarheid en heldere duidelijkheid”.

Dit project heeft tot doel deze kenmerken te analyseren binnen het gebied van de Europese bande dessinée, voornamelijk gebruikmakend van een chronologische benadering en gebruikmakend van theoretische instrumenten en perspectieven die recentelijk zijn ontwikkeld in stripstudies — maar ook, en vooral, om ze uit te breiden naar andere domeinen, het introduceren en verdedigen van een transmediaal gebruik van het concept van “klare lijn”. In feite zijn verschillende van de elementen die het informeren, voortdurend en coherent te vinden in de grafische en diegetische strategieën van kunstenaars die op bijzonder creatieve en relevante manieren met andere kunstvormen hebben gewerkt, en dit is met name duidelijk in het oeuvre van bepaalde filmmakers van de 20e eeuw, namelijk Yasujirô Ozu, Jacques Tati en Frank Tashlin, die de case studies van dit project vormen. Door heldere lijnwerken in strips en film te catalogiseren en kritisch te analyseren, zowel vanuit historisch als theoretisch perspectief, wil dit proefschrift een solide overzicht bieden van de ontwikkeling van de duidelijke lijn in strips uit de 20e en 21e eeuw, evenals een baanbrekende en consistent voorstel voor een transmediaal gebruik van het concept, waardoor het bruikbaar wordt voor de detectie en het begrip van de vormen, functies en effecten van vergelijkbare benaderingen in de cinema en in andere visuele narratieve kunsten. Het beoogt op deze manier de opkomende gebieden van intermediale narratologie en culturele studies te verrijken.