Mens-milieu interacties in valleigebieden: lessen uit het verleden

Valleigebieden zijn zeer dynamische omgevingen die niet alleen worden gevormd door het samenspel van geomorfologische, ecologische en hydrologische processen, maar ook door directe antropogene activiteiten zoals de constructie van watermolens, drainage en irrigatie, turfwinning, bouw van dijken, de ontwikkeling van landbouw en de bouw van nederzettingen. Omdat valleigebieden mensen door de geschiedenis heen hebben aangetrokken, kunnen hedendaagse fluviatiele landschappen worden beschouwd als een cultureel palimpsest landschap. Met dit project beoogt het een reconstructie op lange termijn van de interacties tussen mens en milieu in een aantal Vlaamse valleigebieden. We brengen met name de verschillende directe en indirecte menselijke ingrepen in valleigebieden in kaart door een archeologische, historische en geografische analyse te combineren en de impact ervan op de werking van verschillende valleiprocessen te kwantificeren. Verder zullen we analyseren hoe menselijke samenlevingen door de tijd heen hebben gereageerd op veranderingen in deze valleigebieden, waarbij bijzondere aandacht zal worden besteed aan agrarische samenlevingen. De tijd-diepte analyse van vroegere interacties tussen mens en milieu in valleigebieden moet ons leren 1) hoe het palimpsest landschap tot stand kwam en naar welke tijdsperiode specifieke landschapselementen terug te voeren zijn, maar ook 2) hoe veerkrachtig het gebruik en beheer van valleigebieden is geëvolueerd door de tijd.

Trefwoorden:alluvial archaeology, anthropogenic landscape, floodplain management, rural history, landscape evolution

Disciplines:Fysische geografie en milieugeowetenschappen niet elders geclassificeerd, Landschapsarcheologie, Landschaps- en ecologische geschiedenis