Kennis over de maïswortelboorder Diabrotica virgifera met het oog op een efficiënte en geïntegreerde beheersingsstrategie in Vlaanderen (DIABROTICA)

Het onderzoeksproject DIABROTICA gaat over de voor de maïsplant erg schadelijke kever Diabrotica virgifera of maïswortelboorder. Doel is om door een jaarlijkse monitoring zijn aanwezigheid in ons land in een vroeg stadium vast te stellen zodat hij geen kans maakt om zich blijvend te vestigen. De maïswortelboorder is een kever van Amerikaanse oorsprong die in de jaren ’90 via militair luchtverkeer in Servië is terecht gekomen en die zich van daaruit geleidelijk verspreid heeft binnen Europa. De larven van deze kever voeden zich met de wortels van maïsplanten, en zeker in maïsmonocultuur kunnen de opbrengstverliezen op termijn oplopen tot gemiddeld 6,5 à 13%. In 2003 en 2004 werden rond de luchthaven van Zaventem enkele tientallen kevers gedetecteerd. De Europese noodmaatregelen die toen in werken traden konden een invasie succesvol stoppen.  Na een “adempauze” van 10 jaar zijn in 2014 opnieuw maïswortelboorders geobserveerd rond Zaventem. Jaarlijks wordt een intensieve monitoring met feromoonvallen opgezet. In 2015 en 2016 zijn er geen “nieuwe” kevers gedetecteerd. In 2017 weer wel, zowel in Zaventem, als - voor het eerst sinds de start van de monitoring (2003) in Rumst.      

Eén van de basisprincipes van een geïntegreerde aanpak (IPM) is de vroegtijdige vaststelling van het plaaginsect zodat snel kan ingegrepen worden. Wij beschikken over een netwerk van ongeveer 30 risicovolle locaties verspreid over gans Vlaanderen (luchthavens, invalsroutes uit het zuiden, e.a.) waar we jaarlijks een monitoring opzetten met feromoonvallen. In de omgeving van Zaventem en Rumst worden de volgende jaren vanaf 2017, enkele tientallen nieuwe locaties voorzien. Afhankelijk van de perceeloppervlakte worden één of meerdere feromoonvallen opgehangen van half juli tot begin oktober. Deze worden regelmatig vervangen en in het ILVO lab voor diagnose van plantenziekten en -plagen gecontroleerd op de aanwezigheid van deze schadelijke kever. Na vaststelling worden de betrokken landbouwers op de hoogte gebracht en worden hen maatregelen opgelegd.

De “terugkeer” van de schadelijke maïswortelboorder, en de vaststelling buiten zijn “normale” regio, verplicht ons land tot het ontwikkelen van een beheersingsstrategie. Het quarantainestatuut en de Europese noodmaatregelen zijn ondertussen opgeheven. Op EU-vlak vraagt men om een “Integrated Pest Management” strategie te ontwikkelen. In het kader hiervan is de "Task Force Diabrotica" opgericht. Dat is een werkgroep van belanghebbenden die op regelmatige basis overlegt en de krijtlijnen uitzet voor het onder controle houden van deze schadelijke kever. De landbouwers worden van bij het begin betrokken bij de jaarlijkse monitoring, en worden ook via vergaderingen op de hoogte gehouden van de resultaten, zodat ze de aanbevolen beheersmaatregelen kunnen toepassen op het eigen bedrijf.