De rol van GLucose homeostase en metabOlomics in zwangeRschapsoutcome na barIAtrische heelkunde: de GLORIA studie.

Glucose homeostasis, metabolomics and pregnancy outcomes after bariatric surgery: de GLORIA studie De prevalentie van obesitas en metabool syndroom blijft wereldwijd toenemen. Obesitas bij vrouwen is geassocieerd met infertiliteit en miskramen. Tijdens een zwangerschap gaat obesitas gepaard met onder andere een verhoogd risico op zwangerschapsdiabetes, macrosomie, keizersnede en pre-eclampsie. Voor vrouwen met een BMI van > 40kg/m² of een BMI van > 35kg/m² met comorbiditeiten is bariatrische heelkunde de meest effectieve behandeling voor de obesitas en haar comorbiditeiten. Tot 80% van de patiënten die bariatrische heelkunde ondergaan zijn vrouwen van reproductieve leeftijd. Bariatrische ingrepen veroorzaken drastische functionele wijzigingen in de gastro-intestinale tractus en kunnen in grote lijnen onderverdeeld worden in twee types: ingrepen die de continuïteit van de gastro-intestinale tractus intact laten enerzijds en bypass procedures anderzijds. Wereldwijd zijn respectievelijk laparoscopische sleeve gastrectomie (SG) en laparoscopische Roux-en-y gastric bypass (RYGB) de meest uitgevoerde ingrepen. Uit nationale cohort studies blijkt dat bariatrische heelkunde het risico op obesitas gerelateerde zwangerschapscomplicaties doet dalen. Echter, er is toenemende evidentie dat voorgaande bariatrische heelkunde ook potentiële schadelijke gevolgen kan hebben voor de zwangerschap. Eén van de meest opvallende vaststellingen is dat foetussen van vrouwen die bariatrische chirurgie ondergingen kleiner zijn dan verwacht wordt op basis van de zwangerschapsleeftijd (small for gestational age, SGA). De pathofysiologie van deze groeivertraging is echter niet goed begrepen. Onze hypothese is dat een veranderde glucose homeostase en veranderde metabolieten-flux van moeder naar kind hierbij een belangrijke rol spelen. Een tweede probleem is de diagnostiek van zwangerschapsdiabetes bij deze populatie. Het is immers zo dat de standaard testmethode, een orale glucose tolerantietest of OGTT, door deze vrouwen zeer slecht verdragen wordt en potentieel schadelijk is door het optreden van een reactieve hypoglycemie die zich uit als het laattijdig dumpingsyndroom. Deze reactieve hypoglycemie doet zich voor bij ongeveer de helft van de zwangeren na SG en in vier op vijf na RYGB. Een OGTT wordt dus afgeraden voor het screenen van zwangerschapsdiabetes bij deze populatie. Een veiligere methode is de zelf monitoring van capillaire bloed glucose (Self-Monitoring of Blood Glucose, SMBG). Echter dit is geen continue meting en ze geeft dus geen info over glycemische variabiliteit en nachtelijke glucosewaarden. Onze hypothese is dat Continue Glucose Monitoring (CGM) een meer accurate diagnose zal toelaten en meer inzicht zal verschaffen in de glucose homeostase bij deze populatie. Het algemene doel van dit researchproject is meer accurate data te verzamelen omtrent het metabolisme bij moeder en kind tijdens een zwangerschap na bariatrische heelkunde. Het onderzoek zal zich daarvoor toespitsen op volgende specifieke doelstellingen: Achterhalen of hypoglcyemie en glycemische variabiliteit gemeten met CGM gedurende verschillende tijdspunten tijdens een zwangerschap na bariatrische heelkunde onafhankelijke risicofactoren zijn voor SGA en andere ongunstige zwangerschapsuitkomsten. Het verschil in voorkomen van hypoglycemie en glycemische variabiliteit tussen zwangere vrouwen na bariatrische chirurgie en een leeftijd- en BMI-vergelijkbare groep zwangere vrouwen die geen bariatrie ondergingen. Met behulp van metabolomics bepalen welke metabolieten een invloed hebben op foetale groei bij een zwangerschap na bariatrische heelkunde in vergelijking met een zwangerschap waarbij de moeder geen bariatrische heelkunde onderging. Bepalen of er verschillen zijn in glucose homeostase (via CGM) en metabolietenprofiel (via metabolomics) tussen RYGB en SG. De diagnostische betrouwbaarheid van CGM vergelijken met SMBG voor de diagnose van zwangerschapsdiabetes. De impact van bariatrische heelkunde op de lichaamssamenstelling van de pasgeborene beschrijven via prenatale echografie, huidplooimetingen en impedantiemetingen. Voor dit project werken we samen met 6 andere Vlaamse ziekenhuizen. Het doel is 90 vrouwen te includeren die een RYGB of SG ondergingen. Deze vrouwen zullen vergeleken worden met een controlegroep die geen bariatrische heelkunde onderging. Voor de verwerking en analyse van de metabolomics-stalen zullen we samenwerken met het team van het Steno Diabetes center in Kopenhagen. 1. Devlieger R, Benhalima K, Damm P, Van Assche A, Mathieu C, Mahmood T, et al. Maternal obesity in Europe: where do we stand and how to move forward?: A scientific paper commissioned by the European Board and College of Obstetrics and Gynaecology (EBCOG). European journal of obstetrics, gynecology, and reproductive biology. 2016 Jun;201:203-8. PubMed PMID: 27160501. 2. Buchwald H, Avidor Y, Braunwald E, Jensen MD, Pories W, Fahrbach K, et al. Bariatric surgery: a systematic review and meta-analysis. Jama. 2004 Oct 13;292(14):1724-37. PubMed PMID: 15479938. 3. Sjostrom L, Narbro K, Sjostrom CD, Karason K, Larsson B, Wedel H, et al. Effects of bariatric surgery on mortality in Swedish obese subjects. The New England journal of medicine. 2007 Aug 23;357(8):741-52. PubMed PMID: 17715408. 4. Maggard MA, Yermilov I, Li Z, Maglione M, Newberry S, Suttorp M, et al. Pregnancy and fertility following bariatric surgery: a systematic review. Jama. 2008 Nov 19;300(19):2286-96. PubMed PMID: 19017915. 5. Madsbad S, Dirksen C, Holst JJ. Mechanisms of changes in glucose metabolism and bodyweight after bariatric surgery. The lancet Diabetes & endocrinology. 2014 Feb;2(2):152-64. PubMed PMID: 24622719. 6. Zhao H, Jiao L. Comparative analysis for the effect of Roux-en-Y gastric bypass vs sleeve gastrectomy in patients with morbid obesity: Evidence from 11 randomized clinical trials (meta-analysis). International journal of surgery. 2019 Dec;72:216-23. PubMed PMID: 31756544. 7. Benhalima K, Minschart C, Ceulemans D, Bogaerts A, Van Der Schueren B, Mathieu C, et al. Screening and Management of Gestational Diabetes Mellitus after Bariatric Surgery. Nutrients. 2018 Oct 11;10(10). PubMed PMID: 30314289. Pubmed Central PMCID: 6213456. 8. Johansson K, Cnattingius S, Naslund I, Roos N, Trolle Lagerros Y, Granath F, et al. Outcomes of pregnancy after bariatric surgery. The New England journal of medicine. 2015 Feb 26;372(9):814-24. PubMed PMID: 25714159. 9. Roos N, Neovius M, Cnattingius S, Trolle Lagerros Y, Saaf M, Granath F, et al. Perinatal outcomes after bariatric surgery: nationwide population based matched cohort study. Bmj. 2013 Nov 12;347:f6460. PubMed PMID: 24222480. Pubmed Central PMCID: 3898199. 10. Kjaer MM, Lauenborg J, Breum BM, Nilas L. The risk of adverse pregnancy outcome after bariatric surgery: a nationwide register-based matched cohort study. American journal of obstetrics and gynecology. 2013 Jun;208(6):464 e1-5. PubMed PMID: 23467053. 11. Kwong W, Tomlinson G, Feig DS. Maternal and neonatal outcomes after bariatric surgery; a systematic review and meta-analysis: do the benefits outweigh the risks? American journal of obstetrics and gynecology. 2018 Jun;218(6):573-80. PubMed PMID: 29454871. 12. Akhter Z, Rankin J, Ceulemans D, Ngongalah L, Ackroyd R, Devlieger R, et al. Pregnancy after bariatric surgery and adverse perinatal outcomes: A systematic review and meta-analysis. PLoS medicine. 2019 Aug;16(8):e1002866. PubMed PMID: 31386658. Pubmed Central PMCID: 6684044. 13. Gobl CS, Bozkurt L, Tura A, Leutner M, Andrei L, Fahr L, et al. Assessment of glucose regulation in pregnancy after gastric bypass surgery. Diabetologia. 2017 Dec;60(12):2504-13. PubMed PMID: 28918470. Pubmed Central PMCID: 6448941. 14. Freitas C, Araujo C, Caldas R, Lopes DS, Nora M, Monteiro MP. Effect of new criteria on the diagnosis of gestational diabetes in women submitted to gastric bypass. Surgery for obesity and related diseases : official journal of the American Society for Bariatric Surgery. 2014 Nov-Dec;10(6):1041-6. PubMed PMID: 25066444. 15. Rottenstreich A, Elazary R, Ezra Y, Kleinstern G, Beglaibter N, Elchalal U. Hypoglycemia during oral glucose tolerance test among post-bariatric surgery pregnant patients: incidence and perinatal significance. Surgery for obesity and related diseases : official journal of the American Society for Bariatric Surgery. 2018 Mar;14(3):347-53. PubMed PMID: 29306610. 16. Feichtinger M, Stopp T, Hofmann S, Springer S, Pils S, Kautzky-Willer A, et al. Altered glucose profiles and risk for hypoglycaemia during oral glucose tolerance testing in pregnancies after gastric bypass surgery. Diabetologia. 2017 Jan;60(1):153-7. PubMed PMID: 27757488. 17. Bonis C, Lorenzini F, Bertrand M, Parant O, Gourdy P, Vaurs C, et al. Glucose Profiles in Pregnant Women After a Gastric Bypass : Findings from Continuous Glucose Monitoring. Obesity surgery. 2016 Sep;26(9):2150-5. PubMed PMID: 26757924. 18. Leutner M, Klimek P, Gobl C, Bozkurt L, Harreiter J, Husslein P, et al. Glucagon-like peptide 1 (GLP-1) drives postprandial hyperinsulinemic hypoglycemia in pregnant women with a history of Roux-en-Y gastric bypass operation. Metabolism: clinical and experimental. 2019 Feb;91:10-7. PubMed PMID: 30448278. 19. Kadakia R, Nodzenski M, Talbot O, Kuang A, Bain JR, Muehlbauer MJ, et al. Maternal metabolites during pregnancy are associated with newborn outcomes and hyperinsulinaemia across ancestries. Diabetologia. 2019 Mar;62(3):473-84. PubMed PMID: 30483859. Pubmed Central PMCID: 6374187.