“Voltooid leven” – Een zaak van existentiële angst? Het ontwikkelen van een grondig begrip vanuit een existentieel-psychologisch perspectief.

Aandacht voor het fenomeen “levensmoeheid” of “voltooid leven” – relatief gezonde oudere volwassenen die lijden aan hun leven en een doodswens hebben – kent een sterke opmars in Nederlandse en Belgische media en voedt het debat naar de uitbreiding van het wettelijke kader rond actieve levensbeëindiging. De druk om verdere stappen te ondernemen staat in scherp contrast met het gebrek aan wetenschappelijk inzicht in de conceptualisatie, meting, en ontstaan van dit fenomeen.

We trachten de conceptualisatie van het fenomeen te verduidelijken en een vragenlijst te ontwikkelen om de ervaring van levensmoeheid te kunnen meten. Daarnaast trachten we mogelijke verklaringen voor het fenomeen te verschaffen. Gebaseerd op zowel experimenteel- en cultureel-existentieel psychologische paradigma’s veronderstellen we  dat het wegvallen van angstbuffers op hoge leeftijd leidt tot meer existentiële problemen zoals ervaren in levensmoeheid.

Het project maakt gebruik van een mixed methods design. Ten eerste gebruiken we een systematische literatuurstudie over de terminologie, definities, en interpretaties van het fenomeen om het fenomeen op een theoretische manier te verhelderen. Een fenomenologische interview-studie verheldert de geleefde ervaring van ouderen die zich levensmoe voelen. Ten tweede ontwikkelen we een zelfrapportage schaal voor levensmoeheid, door gebruik te maken van conceptualisatie, experten review, cognitieve interviews, en een psychometrische evaluatie. Ten derde gebruiken we een kwantitatieve longitudinale studie om inzicht te verkrijgen in de samenhang tussen indicaties van een vermindert functioneren van angstbuffers de ervaring van levensmoeheid .

Daardoor zal het project een conceptualisatie van het fenomeen omschrijven, zijn meting mogelijk maken, ons begrip van zijn geleefde ervaring verdiepen, en nieuwe inzichten creëren in de stabiliteit van en de onderlinge verbanden tussen een vermindert functioneren van angstbuffers en levensmoeheid.