Het potentieel van burgerwetenschap voor het bevorderen van duurzame voedselproductie en -consumptie

Dit doctoraatsonderzoek is deel van het VIB Grand Challenge project: Catching rhizobia to introduce high protein containing soybean for a sustainable agriculture in Flanders. Tot op heden wordt soja voornamelijk geïmporteerd vanuit ontboste gebieden in Zuid-Amerikaanse landen. Het Grand Challenge project heeft als doel soja te introduceren als een alternatief eiwithoudend gewas voor duurzame landbouw in Vlaanderen. Voor het project wordt samengewerkt met 1000 burgers, die soja planten zullen verbouwen in hun eigen tuin en hiervoor ook deelnemen aan verschillende vragenlijsten over hun tuinbeheer en (voedsel-) consumptiegedrag. Binnen het project zal een citizen science-benadering gebruikt worden om gegevens uit verschillende locaties in Vlaanderen te verzamelen. Dit, enerzijds om endogene rhizobia die in staat is soja efficiënt te noduleren uit Vlaamse bodems te verwerven, anderzijds om op maat gemaakte geënte zaden te ontwikkelen die zijn aangepast aan een bepaalde bodem en locatie. Als zodanig kunnen de prestaties van de citizen science-strategie worden beoordeeld vanuit het oogpunt van datakwaliteit. Echter, citizen science-strategiën kunnen ook dienen om een beleidsimpact te hebben, het publiek meer bewust te maken, en gedragsveranderingen bij burgers teweeg te brengen. Dit onderzoek heeft, bijgevolg, als doel het ontwikkelen van een framework voor het evalueren van factoren nodig voor succesvolle citizen science-strategiën, met betrekking tot datakwaliteit, bewustmaking, beleidsimpact en waargenomen gedragsveranderingen bij burgers. Om dit te bereiken zullen prestatie-indicatoren worden geïdentificeerd die kunnen worden gebruikt om het (niet-) succes van de citizen science-strategiën te beoordelen. Burgers die aan het project deelnemen, zullen op verscheidene momenten aan enquêtes worden onderworpen en worden blootgesteld aan verschillende experimentele behandelingen, zoals verschillende informatieverstrekking, voor het identificeren van factoren die het (niet-) succes bepalen van citizen science-strategiën vooe het bevorderen van duurzame voedselproductie en -consumptie. Deze factoren zullen dan worden gebruikt om te beoordelen hoe men de capaciteit van citizen science-strategiën kan verbeteren om datakwaliteit te verbeteren, het publiek bewust te maken van de voordelen van peulvruchten en microben, en om actoren in het agro-voedselsysteem te informeren over de kracht van peulvruchten voor een duurzamer landbouw- en voedselsysteem. Als zodanig zal het voorgestelde onderzoek ook worden gebruikt voor het genereren van meer generieke inzichten in de prestaties van citizen science-strategiën en hoe deze prestaties kunnen worden verbeterd.