< Terug naar vorige pagina

Publicatie

Vroegmiddeleeuws Maalte onder The Loop : een nieuwe blik op het grootschalig archeologisch onderzoek van de 7de tot 9de-eeuwse nederzetting in Sint-Denijs-Westrem (Gent, Oost-Vlaanderen)

Boek - Boek

Het syntheseonderzoek over de vroegmiddeleeuwse nederzetting op The Loop (Sint-Denijs- Westrem, Gent) had als doel om de resultaten van zeven verschillende archeologische opgravingen op The Loop, samen te brengen, te uniformiseren en voor het eerst deze dataset als geheel te onderzoeken. De nederzetting op The Loop (Sint-Denijs-Westrem, Gent) werd gesticht in het prille begin van de 7de eeuw en werd continu bewoond tot het midden van de 9de eeuw. De sporen van deze langdurige bewoning verspreiden zich over zo’n 2,5 ha. In totaal kunnen nu elf mogelijke hoofdgebouwen, twee grote bijgebouwen, veertien kleinere bijgebouwen, negentien waterputten, een uitgebreide omgrachting en talrijke andere sporen geïdentificeerd worden. Het bijzondere van deze vroegmiddeleeuwse nederzetting is de schaal waarop ze is vastgestelden opgegraven. Deze schaal is vrij uniek in Vlaanderen. Dendrochronologisch onderzoek van de waterputten zorgde voor een fijn chronologisch kader, waardoor de ontwikkeling van de nederzetting gedurende bijna drie eeuwen nauwgezet gevolgd kan worden. Een dergelijke resolutie was tot nu toe meestal onbereikbaar bij andere archeologisch onderzochte vroegmiddeleeuwse rurale nederzettingen. Volgens onderzoek op de hoofdgebouwen, waterputten en erven, in combinatie met historisch-geografisch en ecologisch onderzoek, werd de nederzetting bewoond door een familiegroep met generatielange, lokale tradities in de bouw van huizen, waterputten en erfinrichting. Het ging om een grotendeels zelfvoorzienende gemeenschap, gebaseerd op gemengde landbouw. Landschappelijk was ze ingebed tussen meersen, akkerland, bos en wastine. De nederzetting op The Loop bestaat in haar beginfases uit één tot twee gelijktijdige erven. Rond het midden van de 8ste eeuw wordt een grootschalige herinrichting van de nederzetting ondernomen, met de aanleg van een grote, open enclosure met daarin een erf. Deze inrichting wordt één fase later, tegen het einde van de 8ste eeuw, alweer verlaten. Historisch en vergelijkend archeologisch onderzoek linkt deze herinrichting aan een grootgrondbezitter. Waarschijnlijk werd de nederzetting in de 8ste of 9de eeuw het bezit van de Sint-Pietersabdij. Die legde surplusproductie op, die de nederzetting waarschijnlijk voldeed via varkensteelt. De precieze redenen achter de oprichting en opgave van de enclosure blijven onduidelijk. Waarschijnlijk werkten topdown en bottom-up processen hier samen. Na de opgave keert de nederzetting terug naar het karakter uit haar begindagen, tot ze verlaten wordt rond het midden van de 9de eeuw. Deze informatie is niet alleen uitermate relevant voor The Loop zelf, maar biedt ook een waardevolle en broodnodige kapstok om andere vroegmiddeleeuwse nederzettingen in de regio verder te onderzoeken. De verschillende nieuwe inzichten uit onderzoek bieden een wetenschappelijk verantwoorde blik op het dagdagelijkse leven op een vroegmiddeleeuwse boerderij ten zuiden van Gent. Een reeks van reconstructieschilderijen licht het bredere publiek in over deze nieuwe kennis.
ISBN:9789075230574
Jaar van publicatie:2021
Toegankelijkheid:Open