De adequaatheid van het lex loci laboris-beginsel voor socialezekerheidscoördinatie binnen de Europese Unie

Binnen de Europese Unie blijft de bevoegdheid inzake sociale zekerheid stevig in handen van de lidstaten. Om de uitvoering van de vrijheid van werknemers binnen de Unie te waarborgen, is coördinatie echter van cruciaal belang. Daartoe is de coördinatie met het oog op de vaststelling van de toepasselijke socialezekerheidswetgeving voor grensoverschrijdende arbeid tussen de lidstaten van de Europese Unie geregeld bij Vo. nr. 883/2004 en de bijbehorende toepassingsverordening. Zonder dat wettelijk kader zouden werknemers en zelfstandigen ontmoedigd worden om in een grensoverschrijdende context tussen verschillende lidstaten te werken. Door de verscheidenheid aan de nationale bepalingen van het toepasselijkheidsgebied van socialezekerheidsregelingen zouden ze namelijk zonder coördinatie hun sociale bescherming kunnen verliezen. Het basisbeginsel om te bepalen welke wetgeving van toepassing is, is het lex loci laboris-beginsel. Dit beginsel wordt echter met verschillende uitdagingen geconfronteerd. Enerzijds zijn er groepen van werkenden wiens werk zeer mobiel van aard is, zoals werknemers in de vervoersector, waarvoor de regels van de verordening misschien niet helemaal geschikt zijn om om te gaan met de specifieke aard van hun werk. Anderzijds zijn de uitzonderingen waarin de verordening voorziet voor gedetacheerde werknemers en personen die gelijktijdig in meer dan één lidstaat werken, niet altijd duidelijk, waarbij soortgelijke situaties in het ene geval als detachering en in het andere geval als gelijktijdige arbeid in verschillende lidstaten kunnen worden aangemerkt. Daarom zal het onderzoeksproject zich vooral richten op de vraag of de keuze voor het lex loci laboris-beginsel als aanknopingsfactor voor de coördinatie van de sociale zekerheid binnen de EU nog gerechtvaardigd is, en zo niet, om een normatieve oefening te maken met betrekking tot de oplossingen die kunnen worden voorgesteld.