Boek Natuurbeheer III

In voorgaande edities van dit boek is gekozen voor een ingang via de biotopen met het argument dat de beheerder ook in de praktijk met deze biotopen geconfronteerd wordt en natuurliefhebbers die dat beheer soms actief mee uitvoeren, het best vertrouwd zijn met de biotopen eerder dan met specialistisch omschreven natuurtypen. De biotoopbenadering laat ook toe om uit te stijgen boven de specifieke Europese habitattypes (cf. Habitatrichtlijn, zo’n 46 types) die specifieker zijn. De biotoopbenadering sluit goed aan op de natuurtype-benadering van het INBO. Deze ruimere natuurtypen zijn ook in het nieuwe natuurdecreet gebruikt om de te behalen doelen en de nagestreefde ambitieniveaus door particulieren en beherende instanties te beschrijven. Ook om die reden is de biotoopbenadering dus een pluspunt. Deze blijven immers de ruggengraat van het concrete terreinbeheer vormen. Daarom is ook bij de derde editie gekozen voor deze ingang. Door deze keuze wijkt dit handboek af van het ‘Handboek voor beheerders: Europese natuurdoelstellingen op het terrein: Deel I. Habitats’ (Van Uytvanck & de Blust 2012 en 'Deel II. Soorten' (Van Uytvanck & Goethals 2014) waar de nadruk op het beheer van de Europese habitats respectievelijk soorten ligt. Het boek wil voor de biotopen een handvat bieden voor hun behoud en beheer of dat nu valt onder een Europees habitattype (waarvoor instandhoudingsdoelstellingen gehaald moeten worden) of niet.

Het boek kiest voor een natuurbeheer dat gesteund is op wetenschappelijk onderzoek, wat in de praktijk meestal tot genuanceerde uitspraken leidt. Het boek dient derhalve aan te zetten tot nadenken over het concrete beheer van een terrein om van daaruit geargumenteerde beslissingen te nemen. Om die redenen is ook geopteerd om te vertrekken vanuit de kenmerken van elk biotoop en de natuurwaarden die dit biotoop kenmerken, om dan via evaluatie ervan en door confrontatie met de verschillende drukfactoren die de kwaliteiten negatief kunnen beïnvloeden, te komen tot een beheer dat één of meerdere beheersmaatregelen kan inhouden. Het voorgestelde beheer dient dan ook begrepen te worden als richtinggevend en niet als de enige ‘zaligmakende’ oplossing.