Epistolaire codes: socio-retorische strategieën in Byzantijnse brieven van de tiende tot twaalfde eeuw

Dit project beoogt beter te begrijpen hoe brieven uit de Griekse middeleeuwen een concrete functie in de maatschappij hadden, en tezelfdertijd ook als uitermate gesofisticeerde retorische kunstwerkjes werden opgevat. Het project zal het concept van "epistolaire codes" gebruiken: uitwisseling van brieven was een ritueel dat zijn eigen conventies kende, in handelingen en in taal. Totnogtoe werden deze conventies begrepen als niet meer dan een imitatie van gemeenplaatsen (topoi). Deze attitude in het onderzoek onderschatte ernstig de dynamische aard van deze literaire middelen, en hun afhankelijkheid van concrete sociale relaties en dienstverleningen. Een relatie initiëren, onderhouden, of vragen voor een dienst, of een petitie indienen: al deze handeling vereisten een aparte tekstuele strategie. Allusies en vormen van humor zijn een belangrijk element hierin: het project zal onderzoeken hoe subtiele of speelse referenties naar oudere teksten of kennis, of schijnbaar ongepaste grappen en spotternijen, gebruikt werden om hechte relaties te benadrukken, en indirecte boodschappen over te brengen die niet direct geuit konden worden. Het project zal dus de gereedschappen aanbrengen om intertekstualiteit en retorische strategieën in deze brieven te lezen als middelen voor communicatie, en als onderdelen van de sociale motor van de interne werking van het Byzantijnse rijk.