< Terug naar vorige pagina

Publicatie

Empathie als inzet voor een groter historisch bewustzijn en inclusief burgerschap

Boekbijdrage - Boekabstract Conferentiebijdrage

De laatste decennia is de Vlaamse samenleving super divers geworden mede door de verscheidene migratiestromen en de internationale context. Deze super diversiteit is weerspiegeld op de klasvloer. Soms brengt dit hevige debatten over controversiële onderwerpen met zich mee. De professionalisering van lerarenopleiders aangaande diversiteits- en inclusievraagstukken is daarom actueler dan ooit. Van de lerarenopleider, en leraren, wordt verwacht dat zij inhoudelijke én pedagogisch-didactische deskundigheid aan de dag leggen. Kennis alleen is niet (meer) voldoende. Inzicht in en over vaardigheden beschikken die op effectieve wijze tot leren brengen rekening houdend met de super diverse beginsituatie zijn noodzakelijk. In de divers wordende klascontext verwacht men, i.k.v. professionaliteit een zekere pedagogische flexibiliteit en reflectiviteit. We voegen hier een extra ‘attidudinaal’ element aan toe: empathie. In een superdiverse samenleving is ‘verbinding’, ‘sociale cohesie’ een noodzakelijke voorwaarde om samen-te-leven. Sleutelcompetentie 7 benadrukt het belang ervan: burgerschapscompetenties ‘m.i.v. competenties inzake samenleven’. Voor dit laatste zijn attitudes cruciaal. Op welke wijze kunnen lerarenopleiders de (historische, familiale, lokale, nationale, …) ‘narratieven’ van studenten inzetten als middel voor een groter historisch bewustzijn, voor een multiperspectieve benadering van de ‘historische’ en ‘persoonlijke levensverhalen’? Op welke manier kunnen we de toekomstige leerkrachten hierin ondersteunen? Welke competenties geven we mee als lerarenopleiders aan de toekomstige leerkrachten? Storytelling (digitaal, via kunst, via tekeningen/ beeld, via film, …) blijkt een krachtig middel hiertoe. Vertrekkende vanuit het nieuwe eindtermenkader bekijken we op welke manier (werkvorm) we handen en voeten (leerdoelen) kunnen geven aan ‘verbinding’ in de klas. In Vlaanderen koos men ervoor om attitudes te kwalificeren als ‘te bereiken’ doelen. Toch, ziet men op de klasvloer een steeds hogere nood aan geborgenheid en verbinding. Empathie is noodzakelijk om ‘verbinding’ te maken. Empathie ligt op de intersectie van IQ en EQ. De hoge mate aan empathie bij de leraar faciliteert en creëert een positieve leeromgeving. Welke werkvormen zijn het meest geschikt om empathie te stimuleren? Reflective writing, diepe authentieke gesprekken in een ‘safe space’, plaatsbezoeken, getuigenissen, beelden, film kunnen ingezet worden als middel om het empathisch vermogen te ontwikkelen. Dit laatste kan in vijf subcapaciteiten worden onderverdeeld: 1) EQ, 2) analytisch vermogen, 3) taal, 4) verbeeldingskracht en 5) dispositionele capaciteit (beslissingsvermogen). We bekijken van dichterbij welke student, lerarenopleider en structurele factoren een rol spelen en op welke manier ze het ‘lesgebeuren’ kunnen beïnvloeden.
Boek: Velov-Velon congres voor lerarenopleiders 2022 : eigentijds professioneel, Abstracts
Aantal pagina's: 1
Jaar van publicatie:2022