Veroorzaakte de pest graancrisissen? Het ontrafelen van de mechanismen die het verband tussen epidemieën en voedselbevoorrading verklaren in de late middeleeuwen.

In premoderne samenlevingen veroorzaakten graancrisissen en epidemieën de meeste grote sterftepieken, zeker wanneer ze samenvielen. Onderzoek naar de wisselwerking tussen honger en epidemieën kon tot nog toe geen duidelijk chronologisch verband of sleutelmechanisme identificeren, en vooral de invloed van epidemieën op voedselcrisissen blijft onduidelijk. Graancrisissen in de late middeleeuwen waren zelden enkel een kwestie van productieverstoringen. Zij waren ook afhankelijk van de handel en de organisatie van markt. Mijn doctoraatsstudie toonde de link aan tussen een hogere graad van marktintegratie en breder verspreide prijspieken van graan in laatmiddeleeuws Vlaanderen. De organisatie en integratie van de laatmiddeleeuwse voedselmarkten zijn dus cruciale variabelen om de dynamiek tussen pestepisodes en graancrisissen te bestuderen. Dit project test de hypothese dat de prijspieken geïnduceerd door grote epidemieën gelijkmatiger verdeeld waren in grotere regio's met een geïntegreerde markt, terwijl een gelijkaardige schok veel grotere, maar meer geïsoleerde prijspieken zou veroorzaken in regio's met meer gesegregeerde markten. Door een comparatieve analyse van laatmiddeleeuwse rekeningen (van stedelijke grootgrondbezitters en overheden) voor het Graafschap Vlaanderen en Toulouse zal ik aantonen hoe de organisatie en integratie van graanmarkten kon bepalen hoe groot de impact van een epidemie was op de voedselvoorziening van een regio en/of stad.

Trefwoorden:GESCHIEDENIS VAN DE MIDDELEEUWEN, EPIDEMIEËN, VOEDSELVEILIGHEID

Disciplines:Middeleeuwse geschiedenis, Regionale en stedelijke geschiedenis, Sociaal-economische geschiedenis