< Terug naar vorige pagina

Project

Positieve verplichtingen en de grondrechten van de Belgische Grondwet

In dit doctoraatsonderzoek wordt nagegaan in welke mate positieve verplichtingen voor de overheid kunnen volgen uit de grondrechten van Titel II van de Grondwet. Volgens de traditionele, negentiende-eeuwse leer houden grondrechten slechts negatieve verplichtingen in voor de overheid, waarbij deze een bepaalde handeling niet mag stellen, bijvoorbeeld het onrechtmatig betreden van een woonst. De vraag is of er daarnaast ook positieve verplichtingen voor de overheid uit kunnen volgen. Desgevallend dient de overheid actief op te treden, opdat deze de grondrechten van burgers niet zou schenden. In bepaalde mate is dit reeds het geval, zij het slechts voor de grondrechten die samen worden gelezen met de mensenrechten vervat in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Van een veralgemeende toepassing is vooralsnog geen sprake. Grote maatschappelijke uitdagingen, zoals klimaat, terrorisme en de bestrijding van pandemieën, doen nochtans de vraag rijzen of deze traditionele leer nog langer houdbaar is, en bijgevolg of de grondrechten vervat in Titel II van de Grondwet dienen te worden geactualiseerd. Meer dan ooit wordt overheidsoptreden verlangd om deze uitdagingen te bestrijden. Aangezien dergelijke grote uitdagingen vaak op gespannen voet staan met de spelregels van de parlementaire democratie, lijken positieve verplichtingen een instrument te kunne zijn om overheidsoptreden af te dwingen. Dit dient evenwel te worden afgewogen tegenover het democratiebeginsel. De macht verschuift immers van het parlement naar de hoogste rechtscolleges. Op basis van onder meer rechtsvergelijkend onderzoek wordt een kader worden voorgesteld voor de eventuele veralgemeende toepassing van positieve verplichtingen.

Datum:1 sep 2022 →  Heden
Trefwoorden:Positive obligations
Disciplines:Recht en economie
Project type:PhD project