Bouwen aan ondersteuning: hoe kan de beleving van mensen getroffen door kanker inzichten bieden voor het ontwerpen van omgevingen voor kankerzorg?

Meer en meer wordt erkend dat architectuur een impact heeft op ons welbevinden en onze levenskwaliteit. Vooral in omgevingen voor kankerzorg, waar mensen geconfronteerd worden met stress en angst, is het relevant om dit potentieel van architectuur aan te boren. Onderzoek suggereert dat wanneer een omgeving voor kankerzorg ontworpen wordt vanuit de emotionele noden van de betrokkenen, het gebouw inderdaad opbeurend kan werken en de kankerzorg op verschillende niveaus kan ondersteunen.

In de zorgpraktijk worden aanzienlijke inspanningen geleverd om omgevingen voor kankerzorg te creëren die een gastvrije i.p.v. institutionele sfeer uitstralen. Zo’n omgeving realiseren is echter niet eenvoudig, noch voor zorgorganisaties noch voor architecten. Uitdagingen situeren zich op het vlak van hoe de impact van architectuur op het welbevinden van mensen en hun kwaliteit van leven bestudeerd wordt: aangezien de meeste studies focussen op de effecten van geïsoleerde gebouwaspecten op primaire klinische reacties, eerder dan de beleving van mensen te beschouwen op een holistische manier, genereren ze bevindingen die niet meteen bruikbaar zijn voor het ontwerp van omgevingen voor kankerzorg. De bevindingen bieden zorgorganisaties weinig ondersteuning om hun visie op dergelijke omgevingen over te brengen, en spelen niet in op de informatienoden van architecten.

In het licht van deze vaststellingen onderzoekt het project hoe de beleving van mensen getroffen door kanker inzichten kan bieden voor het ontwerp van omgevingen voor kankerzorg. Verwacht wordt dat hun beleving een beter inzicht zal bieden in het potentieel van architectuur om welbevinden en kwaliteit van leven te verbeteren en bevindingen zal genereren die het ontwerp van omgevingen voor kankerzorg beter kunnen informeren. Het project beschouwt diverse omgevingen waar kankerzorg plaatsvindt: ziekenhuizen en ziekenhuisafdelingen, maar ook kankerzorgcentra (die schoonheidszorg/wellness of vakantiediensten aanbieden), accommodaties van lotgenotengroepen, en centra voor palliatieve zorg.

Het project zal onderzoeken (1) wat de rol van architectuur is in de beleving van mensen getroffen door kanker; (2) hoe architecten die betrokken zijn bij het ontwerp van zorgomgevingen inzicht krijgen in de ruimtelijke beleving en noden van mensen getroffen door kanker; en (3) hoe het ontwerp van omgevingen voor kankerzorg adequaat geïnformeerd kan worden over hun beleving en noden.

De verwachte impact van het project situeert zich op verschillende niveaus. Verwacht wordt dat het project zal bijdragen tot een ander beeld en statuut van mensen getroffen door kanker door hen in het middelpunt van het onderzoek te plaatsen. Naast mensen met een bepaalde ziekte, worden ze beschouwd als ervaringsdeskundigen wiens ervaringen bestaande inzichten in hoe de gebouwde omgeving welbevinden beïnvloedt aanzienlijk kunnen verruimen. Een tweede niveau betreft de inzichten zelf: door de beleving van deze ervaringsdeskundigen aan te boren, wordt verwacht dat het project zal bijdragen tot een genuanceerd begrip van de potentiële rol van architectuur in het welbevinden van mensen. Het project zal leiden tot nieuwe inzichten in hoe de gebouwde omgeving beleefd wordt door mensen getroffen door kanker. Echter, ook buiten de context van kankerzorg wordt verwacht dat het onderzoek relevant zal zijn door het inzicht te verruimen in de rol van architectuur in het algemeen welbevinden. Ten derde wordt verwacht dat het project zorgorganisaties en architecten zal helpen bij het verbeteren van omgevingen voor kankerzorg.