Corporate social responsibility and managerial accounting: a stakeholder perspective.

Dit doctoraat onderzoekt de impact van een aantal accounting en controle systemen op Corporate Social Responsibility (CSR) en op de reacties van verschillende stakeholders. De eerste studie gaat na of CSR minder snel achterwege gelaten wordt in marktsituaties waar assurance verschaft wordt aan duurzaamheidsrapporten en waar tegelijkertijd belastingsvoordelen worden toegekend aan bedrijven die zich engageren in CSR activiteiten. Eerdere studies tonen dat managers vaak geneigd zijn naar CSR en dat duurzaamheidsrapportering de waardering door investeerders kan beïnvloeden (Elliott et al. 2014; Cheng, Green, and Ko 2015). Deze studies onderzoeken CSR echter niet in een competitieve markt. Onderzoekers hebben aangevoerd dat CSR sneller achterwege gelaten wordt in marktsituaties (Brandts, Riedl, and Van Winden 2009; Falk and Szech 2013; Roth et al. 1991; Shleifer 2004). Onderzoek door Bartling et al. (2015) toont echter aan dat consumenten ook in marktsituaties CSR inspanningen waarderen. We bestuderen deze onderzoeksvragen aan de hand van een labexperiment waarin markten worden gecreëerd en deelnemers de rol van koper of verkoper krijgen toegewezen. De gemanipuleerde variabelen zijn of assurance van de duurzaamheidsrapporten aanwezig versus afwezig is en of belastingvoordelen aanwezig versus afwezig zijn voor bedrijven die zich engageren in CSR activiteiten. De resultaten van deze studie bevestigen onze hypotheses.

De tweede studie vertrekt van het inzicht dat investeerders vaak blootgesteld worden aan een ernstig sustainability risico. In deze studie onderzoeken we hoe de tijdshorizon van sustainability doelstellingen de inspanning van bedrijven om dit sustainability risico te reduceren, beïnvloedt, en hoe dit op zijn beurt de bedragen beïnvloedt die investeerders bereid zijn te investeren. Om onze onderzoeksvragen te beantwoorden, gebruiken we een investeringsgame dat meerdere perioden duurt. Investeerders in dit experiment kunnen geld investeren in een bedrijf dat potentieel een return genereert. Of de investeerder zijn return kan behouden hangt af van het feit of het bedrijf onder een bepaalde sustainability norm blijft, zoals een norm voor uitstootgassen. We manipuleren of sustainability incentives gegeven worden aan de managers van het bedrijf of niet, en of de sustainability doelstellingen een korte of lange tijdshorizon hebben.

De resultaten van dit onderzoek tonen dat in de afwezigheid van sustainability incentives minder inspanning wordt gedaan om doelstellingen te halen wanneer doelstellingen een lange tijdshorizon hebben, maar dat dit effect omslaat wanneer sustainability incentives aanwezig zijn. Daarnaast vinden we dat wanneer sustainability incentives afwezig zijn, investeerders lagere bedragen investeren wanneer de sustainability doelstellingen een lange tijdshorizon hebben dan wanneer ze een korte tijdshorizon hebben. Wanneer sustainability incentives aanwezig zijn, vinden we echter geen effect van tijdshorizon op investeringen.

De derde studie onderzoekt hoe werknemers de afweging maken tussen het spenderen van werkuren aan sociaal verantwoorde activiteiten (zoals vrijwilligerswerk), ten koste van hun gewone job verantwoordelijkheden. Deze studie gaat ook na onder welke omstandigheden werknemers een positieve invulling geven aan beschikbare slack tijd in plaats van die opportunistisch te gebruiken. De drie studies in dit doctoraat dragen bij aan academisch onderzoek en aan de praktijk door te tonen hoe het engagement van bedrijven in CSR kan beïnvloed worden door bepaalde accounting en controle systemen en hoe ook stakeholders anders kunnen reageren in verschillende omstandigheden.

Om deze onderzoeksvraag te beantwoorden, vertrek ik van een bestaand experiment waarin een budgettaire doelstelling wordt onderhandeld (Fisher et al. 2000). Deelnemers in de rol van werknemers krijgen de kans om een deel van hun werktijd in te vullen met vrijwilligerswerk. Daarnaast wordt er voor hun gewone job verantwoordelijkheden een budget onderhandeld. In het experiment wordt gemanipuleerd of deelnemers in de rol van managers kunnen monitoren hoe de werknemers hun werktijd invullen. Daarnaast wordt gemanipuleerd of het engagement van de werknemers in vrijwilligerswerk op zich winstgevend is voor het bedrijf. De resultaten van deze studie tonen dat, wanneer monitoring afwezig is, werknemers er minder vaak voor kiezen om werktijd te spenderen aan vrijwilligerswerk wanneer dit winstgevend is dan wanneer dit niet winstgevend is voor het bedrijf. Wanneer er daarentegen wel monitoring is, anticiperen de werknemers de voorkeur van de managers en zijn ze meer geneigd om werktijd te spenderen aan het vrijwilligerswerk wanneer dit winstgevend is voor het bedrijf dan wanneer dit niet het geval is. De resultaten tonen ook dat werknemers die een hogere initiële bereidheid hebben om werktijd af te staan aan het vrijwilligerswerk, vaker op een positieve manier beschikbare slack tijd invullen door deze aan het vrijwilligerswerk te spenderen. Werknemers met een lagere initiële bereidheid daarentegen, vullen deze slack tijd eerder op een opportunistische manier in.