De onderzeeër-mythe boven water. Een intermediale, mythenkritische en cultuurkritische analyse van submariene narratieven

Dit project wil het onderbelichte genre van de submariene fictie (in literaire en visuele media) aan een kritisch onderzoek onderwerpen om een nieuw licht te werpen op de verstrengeling van politieke en culturele verbeelding in dit corpus. Zodra de onderzeeër als wapen werd geïntroduceerd werd hij het object van mystificatie, niet in het minst wegens zijn uniek vermogen om onzichtbaar te blijven onder water en onverwachts aan te vallen. Fictie heeft bijgedragen tot wat men de ‘mythe van de duikboot’ zou kunnen noemen – een populair begrip van hoe onderzeeërs werken en hoe het leven aan boord georganiseerd is. Dit project wil onderzoeken hoe de narratieve, metaforische, visuele en retorische aspecten van deze mythe telkens opnieuw geactualiseerd werden in de Duitse en Angelsaksische (UK en US) culturen vanaf de tweede wereldoorlog tot heden. Met bijzondere aandacht voor diachrone shifts zal dit onderzoek pogen aan te tonen dat submariene narratieven een van de centrale discours zijn waardoor fundamentele aspecten van contemporaine politiek werden gearticuleerd. Hoe wordt de onderzeeër verbeeld als micro-gemeenschap? Welke structuren en technieken worden gebruikt ter bescherming? Door in te zoomen op het thema ‘veiligheid’, begrepen als de obsessie voor controle over en bescherming tegen (echte of verbeelde) bedreigingen, wil dit project een genuanceerd en historisch geïnformeerd inzicht verwerven in de manieren waarop submariene fictie de verschuivingen in de (bio-)politieke verbeelding die typisch is voor naoorlogse Westerse maatschappijen, reflecteert.