De ontwikkeling van executieve functies bij de overgang van kleuteronderwijs naar het lager onderwijs. De rol van de thuis- en schoolomgeving en de invloed op schools presteren.

Executief functioneren (EF) verwijst naar een reeks cognitieve processen die noodzakelijk zijn voor het controleren van gedrag, gedachten en emoties. Het is een complex concept, bestaande uit drie kern-EFs, werkgeheugen, inhibitie en cognitieve flexibiliteit, die op zichzelf multidimensioneel zijn en verder kunnen worden onderverdeeld in subcomponenten. Goed ontwikkelde EFs zijn essentieel voor het schools functioneren, in het bijzonder bij transitiemomenten (bv. van het kleuteronderwijs naar het lager onderwijs), wanneer er hoge eisen gesteld worden aan de EFs van leerlingen. Onderzoek naar de ontwikkeling van EFs en het belang van EFs voor het schools functioneren bij dit transitiemoment is schaars en houdt zelden rekening met (alle) verschillende subcomponenten van EF. Bovendien is er weinig onderzoek beschikbaar over de rol van omgevingsfactoren, en voornamelijk de schoolse omgeving, in de ontwikkeling van EFs, ondanks het feit dat het belang van de omgeving voor de ontwikkeling van kinderen al veelvuldig werd aangetoond. Dit heeft tot gevolg dat onze huidige kennis onvoldoende genuanceerd is om efficiënte preventie en interventie van EF-problemen en gerelateerde schoolse problemen te realiseren. Het huidige project onderzoekt (1) de ontwikkeling van executieve functies tijdens de overgang naar de lagere school, (2) de impact van de schoolse omgeving, en meer specifiek de leerkracht-leerling interacties, op deze ontwikkeling, en (3) the voorspellende waarde van EF-subcomponenten voor het schools functioneren in het eerste leerjaar. Methodologisch wordt een longitudinaal design aangevuld met een experimentele studie, om zowel inzicht te verwerven in de lange termijn relaties tussen de verschillende concepten en de mechanismen die ana de basis liggen van deze relaties. Bevindingen kunnen onze bestaande inzichten verder nuanceren en ons begrip in de onderliggende mechanismen versterken.