Een traject naar beter slapen voor adolescenten met ADHD: Ontwikkeling en evaluatie van een aan ADHD aangepaste slaapinterventie voor adolescenten met ADHD

Slaap is een essentieel natuurlijk proces dat nodig is voor het behoud van zowel de lichamelijke en geestelijke gezondheid als het psychosociaal en cognitief functioneren. Adolescenten met ADHD ervaren meer slaapproblemen dan hun leeftijdsgenoten zonder ADHD, wat kan leiden tot allerlei negatieve gevolgen. Bijgevolg is een slaapinterventie voor deze doelgroep noodzakelijk. Gezien de specifieke uitdagingen van adolescenten met ADHD, is het waarschijnlijk nodig om interventies aan te passen aan deze ontwikkelingsfase en conditie. Daarom richt dit proefschrift zich op het bieden van inzicht in de slaap van adolescenten met ADHD, met als breder doel het ontwikkelen, evalueren en testen van de effectiviteit van een slaapinterventie om hun slaap te verbeteren.

Hoofdstuk 1 biedt een theoretisch overzicht van slaap en slaapproblemen van adolescenten met ADHD, bestaande slaapinterventies en hun beperkingen met betrekking tot de specifieke noden van adolescenten met ADHD. Hierop voortbouwend worden in Hoofdstuk 2 de bevindingen van slaaponderzoek bij adolescenten met en zonder ADHD vergeleken in een systematische review en meta-analyse. De bevindingen tonen aan dat adolescenten met ADHD significant meer subjectief gemeten verstoorde slaapparameters en meer slaapproblemen hebben dan adolescenten zonder ADHD.

Hoofdstuk 3 behandelt een kwalitatieve en kwantitatieve evaluatie van een slaapinterventie aangepast aan de specifieke noden van adolescenten met ADHD: Sleep IntervEntion as Symptom Treatment for ADHD - SIESTA. De pilootversie van SIESTA werd positief geëvalueerd door adolescenten en hun ouders, en werd effectief bevonden in het verbeteren van slaaphygiëne. SIESTA en de onderzoeksprocedure werden verfijnd op basis van de informatie uit focusgroepen met adolescenten en ouders die SIESTA hadden ontvangen. Het definitieve protocol voor een gerandomiseerde gecontroleerde trial (RCT) om de effectiviteit van SIESTA te testen wordt beschreven in Hoofdstuk 4. Hoofdstuk 5 beschrijft de RCT, waarbij 92 adolescenten met ADHD en slaapproblemen willekeurig werden toegewezen aan SIESTA naast hun gebruikelijke behandeling voor ADHD (SIESTA+TAU) of alleen TAU. De resultaten laten zien dat SIESTA+TAU effectiever was dan TAU in het verbeteren van de slaaphygiëne, het verminderen van zelf gerapporteerde slaapproblemen en depressieve symptomen op de korte termijn, terwijl op de langere termijn alleen een effect op de slaaphygiëne overbleef. Hoofdstuk 6 sluit het proefschrift af met een bespreking van de bevindingen en biedt suggesties voor toekomstig onderzoek en de klinische praktijk.