Het sluiten van de cirkel: naar een hedendaagse beoordeling en modulatie van visuele aandacht

Aandachtsstoornissen na een beroerte hebben een grote impact op het uitvoeren van dagelijkse activiteiten en op het herstel van stoornissen in het motorische domein en andere cognitieve domeinen na een beroerte. Een overkoepelende aanpak die 1) een betrouwbare, inclusieve, en toegankelijke evaluatie van aandacht, 2) een diepgaand inzicht in de neurale mechanismen ervan, en 3) een individuele, op maat gemaakte therapeutische interventie inhoudt, is cruciaal voor de vooruitgang van de neuropsychologische revalidatie van aandachtsstoornissen. Het centrale doel van mijn doctoraatsproject is om nieuwe methoden te onderzoeken en te ontwikkelen om visuele aandacht te evalueren en moduleren.

Ten eerste zijn de conventionele cognitieve neuropsychologische testen van visuele aandacht de afgelopen decennia relatief onveranderd gebleven, howel ze niet betrouwbaar en gevoelig genoeg zijn om subtiele gebreken in visuele aandacht te karakteriseren. We hebben nieuwe technologische ontwikkelingen en bevindingen uit de experimentele psychologie geïntegreerd om toegankelijke en inclusieve gecomputeriseerde testen te ontwikkelen die gevoelige metingen van visuele aandacht opleveren (Hoofdstukken 2 en 3). Ten tweede speelt de intraparietale sulcus (IPS) een cruciale rol bij ruimtelijke aandachtsprocessen, en vertoont deze typisch een verstoorde functionaliteit bij patiënten met aandachtsstoornissen ten gevolge van een beroerte. Om de eigenschappen ervan verder te onderzoeken, hebben we de IPS-activiteit van neurologisch gezonde individuen in verband gebracht met de toewijzing van aandacht aan locaties in het gezichtsveld met verschillende niveaus van eccentriciteit (Hoofdstuk 4). Ten derde onderzochten we een nieuwe techniek genaamd real-time functionele magnetische resonantie beeldvorming (fMRI) neurofeedback, een niet-invasieve methode die deelnemers kan trainen om controle te krijgen over hun eigen hersenactiviteit. We hebben eerst een systematische review van de literatuur uitgevoerd, waaruit bleek dat real-time fMRI neurofeedback geïndividualiseerde training mogelijk maakt om taakprestaties te verbeteren en het herstel na een beroerte te ondersteunen (Hoofdstuk 5). Vervolgens hebben we een real-time fMRI neurofeedback-gebaseerde trainingsprocedure ontwikkeld die gericht is op het moduleren van visuele aandacht. Deze hebben we gebruikt om deelnemers te trainen om hun hersenactiviteit in de linker en rechter IPS te moduleren (Hoofdstuk 6).

Samengevat presenteert dit proefschrift het ontwerp van een toegankelijke evaluatie van visuele aandacht, het onderzoek naar de neurale mechanismen onderliggend aan ruimtelijke aandachtsprocessen, en de constructie van een real-time fMRI neurofeedback-gebaseerde trainingsprocedure die is gebouwd op deze concepten om visuele aandacht te moduleren. Deze nieuwe inzichten kunnen belangrijke implicaties bieden voor de manier waarop we revalidatie van cognitieve stoornissen na een beroerte op een holistische manier benaderen, rekening houdend met de drie steunpilaren van revalidatie: evaluatie, neurale mechanismen en therapeutische interventies.