Inventarisatie van antifonaria bewaard in Vlaanderen

Het huidige Vlaanderen was in de middeleeuwen tegelijkertijd één van de dichtst bevolkte en meest geletterde regio's van Europa, rijk aan abdijen, begijnhoven, conventen en kloosters. Deze religieuze instellingen hebben gedurende eeuwen het gregoriaans gecultiveerd en zichzelf en anderen van muziekhandschriften voorzien. Al is er doorheen de eeuwen veel verloren gegaan, het mag duidelijk zijn dat het tot dusver gekende bronnenmateriaal dat die instellingen hebben verworven en geproduceerd, zeker in kwantitatief en kwalitatief opzicht de moeite loont. Ondanks de rijkdom van het materiaal ontbreekt het aan een goed overzicht van gregoriaanse handschriften in Vlaanderen. Dit project zet een eerste stap via de inventarisatie van handgeschreven antifonaria in Vlaanderen uit het Ancien Régime. Antifonaria zijn handschriften die het gregoriaans voor het officie of getijdengebed bevatten; qua repertoire zijn deze omvangrijke bronnen bijzonder representatief voor de bijdrage van de regio aan het gregoriaans. Doel van het project is om het gregoriaans erfgoed in Vlaanderen een sterkere en internationale uitstraling te geven. Zowel voor, tijdens als na de bloeiperiode van de Vlaamse polyfonie bleef het gregoriaans als een constante aanwezig in het Vlaamse muziekleven en leverde een belangrijke bijdrage tot het repertoire, die op Europese schaal weerklank vond. In samenwerking met verschillende partners (Resonant, Universiteitsbibliotheek Gent) zal het project deze handschriften ontsluiten voor zowel een musicologisch publiek van specialisten, de archief- en bibliotheeksector, als voor het ruimere cultureel geïnteresseerde publiek, via inventarisatie in enkele gespecialiseerde repertoria (RISM, Cantus Source List), via de digitalisatie en indexering (Cantus Database) van de oudste en belangrijkste handschriften, en via publicaties, lezingen, concerten en workshops.

Trefwoorden:liturgie, antifonaria, gregoriaans, muzikaal erfgoed, muziekhandschriften

Disciplines:Geschiedenis van de muziek, Musicologie en etnomusicologie