< Terug naar vorige pagina

Project

mHealth-benaderingen in Sub-Sahara Afrika en participatief ontwerp van de mHealth-app voor zelfmanagement van diabetes

Samenvatting De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) definieert e-gezondheid als het gebruik van informatie- en communicatietechnologieën (ICT's) voor de gezondheid. e-Health maakt de volksgezondheid en de eerstelijnsgezondheidszorg mogelijk door middel van activiteiten zoals ziektebewaking, gegevensverzameling en analyse van de eerstelijnsgezondheidszorg, ondersteuning van gezondheidswerkers in de gemeenschap, teleconsultatie, tele-educatie, onderzoek en patiëntenbeheer. Het op afstand beheren van een patiënt met behulp van ICT wordt beschouwd als een efficiëntere manier om zorg te verlenen dan het vervoeren van een patiënt van of een medisch specialist naar landelijke of afgelegen locaties. Sub-Sahara Afrikaanse landen omarmen e-gezondheidszorg als een middel om de toegankelijkheid van hoogwaardige en rechtvaardige gezondheidszorg te verbeteren, met name voor arme en kwetsbare gemeenschappen. Deze oplossingen maken gebruik van een verscheidenheid aan technologische oplossingen, waaronder online media, radio, vaste telefoons, televisie en andere apparaten voor tekstberichten, teleconferenties, videoconferenties en delen via e-mail. Voor de meeste ontwikkelingslanden blijft e-gezondheidszorg echter een proof-of-concept-activiteit, waarvan de waarde slechts bescheiden is aangetoond in kleine proefprojecten. Meer specifiek definieerde de WHO in haar wereldwijde waarnemingsrapport mHealth als 'ondersteuning van medische en openbare gezondheidspraktijken door mobiele apparaten zoals mobiele telefoons, smartphones, tablets, apparaten voor het bewaken van patiënten, persoonlijke digitale assistenten en andere draadloze apparaten' [1] . De massale beschikbaarheid en het gebruik van mobiele gezondheidstechnologie (mHealth) biedt een aanzienlijk potentieel voor de integratie van dergelijke technologieën in klinische diensten ter ondersteuning van hoogwaardige medische zorg. Onderzoek heeft aangetoond dat het gebruik van mHealth kan resulteren in enkele van de volgende gezondheidsvoordelen: ten eerste heeft mHealth het potentieel om de verstrekking van hoogwaardige gezondheidszorg te verbeteren door de behandeling te verbeteren, patiënten mondiger te maken, de medische kosten te verlagen en het gebruik van gezondheidsbronnen te stroomlijnen. Verschillende onderzoeken tonen aan dat mHealth-apps nuttig zijn bij het ondersteunen van zelfmanagement van chronische ziekten. Daarom worden mHealth-apps steeds vaker gebruikt in de gezondheidszorg voor patiëntcommunicatie, monitoring, educatie en om de naleving van chronische ziektebehandeling te vergemakkelijken. Voor de patiënt bieden mHealth-apps het potentieel om veel van de traditionele barrières binnen het zelfmanagement van chronische aandoeningen te overwinnen, door thuis in een natuurlijke omgeving zorg en informatie te bieden. Bovendien hebben onderzoeken aangetoond dat toegang tot tijdige informatie, beoordeling en behandeling van vitaal belang zijn voor de patiënt bij de behandeling van langdurige aandoeningen. Diabetes mellitus wordt gekenmerkt door hoge bloedglucosespiegels als gevolg van defecten in de insulineproductie, insulinewerking of beide. Diabetes voor de hele wereld verandert van epidemie in pandemie. Volgens de prognoses van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zal de prevalentie van diabetes tegen het jaar 2025 waarschijnlijk met 35% toenemen [2]. Evenzo zal diabetes mellitus in sub-Sahara Afrika (SSA) tegen 2045 naar schatting 40,7 miljoen mensen treffen, tegenover 15,9 miljoen mensen in 2017[3]. Naast de toename van de incidentie van diabetes, zijn ook de individuele en maatschappelijke verwachtingen met betrekking tot de behandeling van diabetes toegenomen. Door diabetes onder controle te krijgen om de kwaliteit van leven te verbeteren, is de behoefte aan aanvullende ondersteuning en voorlichting aan patiënten met diabetes type 2 [4], een van de meest voorkomende vormen van diabetes, in de schijnwerpers gezet. Effectief beheer van diabetes is in handen van de individuele patiënt, die verantwoordelijkheid moet nemen voor gezond gedrag dat verband houdt met een betere gezondheid. Omdat diabetes een chronische ziekte is, zijn levenslange behandeling en zelfmanagement essentieel. Er is geen gouden standaarddefinitie van zelfmanagement in de context van chronische aandoeningen. Zelfmanagement kan worden gedefinieerd als 'het vermogen van het individu om symptomen, behandeling, fysieke en sociale gevolgen en veranderingen in levensstijl die inherent zijn aan het leven met een chronische aandoening te beheersen' [5]. Met de introductie van digitale technologie heeft de gezondheidssector nu de mogelijkheid om de verstrekking van gezondheidsdiensten te automatiseren en de leemte op te vullen die ontstaat door een gebrek aan middelen zoals personeel en financiën. Hoewel het digitale gezondheidssysteem van groot belang is, kan de implementatie van dit systeem in verschillende landen op barrières stuiten, onder meer vanwege gezondheidsbeleid, infrastructuur, bewustzijn, geletterdheid. Deze problemen komen ook veel voor in ontwikkelingslanden. Hoewel het potentieel van e-gezondheidszorg voor Afrika bezuiden de Sahara aanzienlijk is, is de acceptatie ervan gering. Hiervoor zijn een aantal factoren geïdentificeerd. Deze omvatten: de buitensporige ziektelast in Afrika; het tekort aan gezondheidswerkers; een snelgroeiende bevolking die de productie van gezondheidswerkers overtreft; de lage mediane leeftijd van mensen in Afrika bezuiden de Sahara die in verband wordt gebracht met armoede, resulteert in lage belastinggrondslagen; onstabiele stroomvoorziening; hoge telecommunicatiekosten; gebrek aan wil van de overheid; en burgerlijke onrust die vaak leidt tot schade aan de infrastructuur. Daarentegen zijn er kansen naarmate de connectiviteitsinfrastructuur (zowel op internet als op mobiele telefoons) groeit en goedkoper wordt, en wijdverbreid m-Health-onderzoek in Afrika de kans biedt om oudere, duurdere oplossingen over te slaan. De wereldwijde last van niet-overdraagbare ziekten (NCD's) zijn onthutsend en recente rapporten benadrukken dat NCD's verantwoordelijk zijn voor 73% van de sterfgevallen wereldwijd, waarbij meer dan 50% van deze sterfgevallen wordt veroorzaakt door vier risicofactoren: diabetes, hypertensie, obesitas en roken [6]. Diabetes is een chronische niet-overdraagbare ziekte (NCD) met toenemende gezondheids- en economische lasten in Afrika bezuiden de Sahara (SSA). Diabetes is uniek vanwege zijn transversale karakter, beïnvloedt meerdere orgaansystemen en verhoogt het risico op andere overdraagbare en niet-overdraagbare ziekten. Helaas is de kwaliteit van de zorg voor diabetes bij SSA slecht, grotendeels als gevolg van een zwak ziektebeheerkader en gefragmenteerde gezondheidssystemen in de meeste landen ten zuiden van de Sahara. In Afrika bezuiden de Sahara (SSA) zal diabetes mellitus tegen 2045 naar schatting 40,7 miljoen mensen treffen, tegenover 15,9 miljoen mensen in 2017[7]. Deze last wordt nog verergerd door schattingen die aantonen dat meer dan tweederde van de personen in SSA met diabetes niet gediagnosticeerd zijn [8]. Gezien de stijgende vraag en onvoldoende financiering voor diabeteszorg, is de kwaliteit van de zorg voor diabetes in SSA slecht [9]. Bovendien brengt diabetes een aanzienlijke 'gepaarde last' met zich mee van infectieuze en chronische ziekten [10]. Het kan het risico op andere niet-overdraagbare aandoeningen, zoals cardiovasculaire en nieraandoeningen, evenals overdraagbare aandoeningen zoals longontsteking en tuberculose verhogen [11]. Als levenslange ziekte is diabetes een veelzijdige ziekte die meerdere orgaansystemen aantast en wordt gekenmerkt door perioden van acute exacerbaties, die een uitgebreide, transversale en vaak dure aanpak vereisen om succesvol te behandelen [12]. Het algemene doel van dit onderzoek is om het gebruik van mHealth-apps in SSA te onderzoeken en participatieve ontwerpbenaderingen toe te passen voor het ontwerp en de ontwikkeling van een mHealth-platform voor zelfmanagement van diabetespatiënten. Dit algemene doel zal verder worden ontleed in de volgende specifieke doelstellingen, zoals het beoordelen van het huidige bewijsmateriaal rond het gebruik van m-gezondheidszorg in SSA, het identificeren van barrières en factoren die het gebruik van m-gezondheidsapps in SSA mogelijk maken, het identificeren van de behoeften van mensen met de diagnose diabetes (kloof tussen wat het systeem biedt en wat de patiënt nodig heeft), om een digitale platform (mHealth) app te ontwikkelen voor zelfmanagement van diabetespatiënten op basis van de geïdentificeerde behoeften. Referenties: 1. WIE. mHealth nieuwe horizonten voor gezondheid door mobiele technologieën2011. 2. Koning H, Aubert RE, Herman WH. Wereldwijde diabeteslast, 1995-2025: prevalentie, schattingen en projecties. Diabetes Zorg. 1998;21(9):1414-31. 3. Internationale Diabetes Federatie. Regionale factsheet: Afrika | Wereld Diabetes Stichting. Beschikbaar op: https://www.worlddiabetesfoundation.org/files/regional-fact-sheet-africa. 2017. 4. Uzoka F-ME, Barker K. Expertsystemen en onzekerheid bij medische diagnose: een voorstel voor fuzzy-ANP-hybridisatie. International Journal of Medical Engineering en Informatica. 2010;2(4):329-42. 5. Whitehead L., Seaton P. De effectiviteit van zelfbeheer-apps voor mobiele telefoons en tablets bij langdurig conditiebeheer: een systematische review. Tijdschrift voor medisch internetonderzoek. 2016;18(5):e97. 6. 1GBD 2017 Risicofactormedewerkers. Wereldwijde, regionale en nationale vergelijkende risicobeoordeling van 84 gedrags-, milieu- en beroeps- en metabole risico's of clusters van risico's voor 195 landen en gebieden, 1990-2017: een systematische analyse voor de Global Burden of Disease Study 2017. Lancet Lond Engl. 2018;392(10159):1923-1994. doi:10.1016/S0140-6736(18)32225-6 7. Internationale Diabetes Federatie. Regionale factsheet: Afrika | Wereld Diabetes Stichting. Beschikbaar op: https://www.worlddiabetesfoundation.org/files/regional-fact-sheet-africa. 2017. 8. Assah F, Mbanya JC. Diabetes in Sub-Sahara Afrika. In: Dagogo-Jack S, redacteur. Diabetes Mellitus in ontwikkelingslanden en achtergestelde gemeenschappen. Cham: Springer International Publishing; 2017: 33-48. doi: 10.1007/978-3-319-41559-8_3 9. Atun R, Davies JI, Gale EAM, et al. Diabetes in Sub-Sahara Afrika: van klinische zorg tot gezondheidsbeleid. Lancet Diabetes Endocrinol. 2017;5(8):622-667. doi:10.1016/S2213-8587 (17)30181-X 10. de-Graft Aikins A, Unwin N, Agyemang C, Allotey P, Campbell C, Arhinful D. De chronische ziektelast van Afrika aanpakken: van lokaal tot mondiaal. Globaal Gezondheid. 2010;6:5. doi: 10.1186/1744-8603-6-5 11. Internationale Diabetes Federatie - Complicaties. Beschikbaar van: https://www.idf.org/aboutdiabetes/complications.html. 12. Wereldgezondheidsorganisatie. WHO wereldwijd rapport over diabetes. WHO. 2016. Beschikbaar op: http://www.who.int/diabetes/global-report/en/.

Datum:12 okt 2021 →  Heden
Trefwoorden:mHealth, Sub Saharan Africa, Diabetes, Self-Management of Diabetes
Disciplines:Menselijke gezondheidsengineering
Project type:PhD project