Opvolging van segmentaire en proportionele groei in functie van optimalisatie trainingsbegeleiding en preventie van (groeigerelateerde) letsels bij talentvolle gymnasten: the Leuven GymGrowth Study

De artistieke gymnastiek is een veeleisende sport, waarbij de trainingsbelasting specifiek is (hoge belasting bv. van polsen en bovenste lidmaat bij steunelementen) en reeds vroeg wordt aangevat. Gymnastische elementen met een hoge moeilijkheidsgraad worden reeds vroeg aangeleerd. Dit betekent dat het groeiend lichaam onder hoge stress staat. Het onderzoek naar effecten van gymnastiektraining op lengtegroei en maturatie is moeilijk accuraat uit te voeren aangezien heel wat bijkomende factoren (mentale stress, energie-inname,…) een rol spelen. Een recent overzichtsstudie duidt zowel op belangrijke selectiefactoren (kleine, laat mature gymnasten zijn succesvoller in de sport) als mogelijke stressoren.

Naast het onderzoek naar groei en maturatie bij gymnasten valt de hoge blessureprevalentie op. Bij jongens en meisjes tussen 11 en 14 jaar worden meer blessures geregistreerd, zowel acute blessures als overbelastingsletsels. Hierbij worden ook meermaals epifysaire blessures genoteerd, die zeer ernstig kunnen zijn, langdurig kunnen aanslepen en tot een dropout in de sport kunnen leiden. Hoewel verscheidene intrinsieke en extrinsieke factoren kunnen leiden tot deze specifieke blessures in immature jongeren, is de niet-gesloten groeischijf een intrinsieke risicofactor. Kennis over het individuele groeiproces van jonge gymnasten is daarom van belang om de regionale/segmentaire groei te volgen en belastingspatronen in bepaalde gevoelige periodes te kunnen afbouwen/aanpassen zodat overbelastingsletsels kunnen vermeden worden. In Vlaanderen zijn weinig gegevens beschikbaar over letselprevalentie bij elite opgroeiende gymnasten en wordt de groei niet systematisch gevolgd. Estimatieformules die de leeftijd van piekgroei voorspellen, blijken uit een cross-validatiestudie niet accuraat de piekgroei bij gymnasten te kunnen voorspellen. Door dit longitudinale groeionderzoek zouden voor deze specifieke groep van topsporters ook specifieke predictieformules kunnen worden opgesteld.

Doelstelling

Het onderzoek heeft tot doel de groeipatronen van verschillende lichaamssegmenten in kaart te brengen met als doel advies te kunnen geven voor optimalisatie van trainingsbelasting. Hiervoor worden tijdens regiotrainingen/leerlijntrainingen (3 x/jaar) een set van lichaamsmetingen uitgevoerd gedurende drie jaar. Selectie van talentvolle gymnasten wordt bepaald door GymFed Vlaanderen. Doelstelling is de turn(st)ers langdurig op te volgen om de take-off van de adolescentiegroeispurt in verschillende lichaamssegmenten en piek in deze groeifase te kunnen opvolgen. Trainingsbelasting en voorkomen van acute en chronische letsels wordt in kaart gebracht.