< Terug naar vorige pagina

Project

Relaties tussen neurale filtering van lichamelijke sensaties, waarneming en negatief affect

Terugkerende symptomen bij chronische aandoeningen, zoals pijn en ademnood, vormen een aanzienlijke last voor de patiënten en de samenleving. Hoe acute sensaties transformeren naar chronische klachten is een centrale vraag binnen de gezondheidspsychologie, waarbij meerdere modellen suggereren dat negatieve affectiviteit, vooral angst voor symptomen, kunnen beïnvloeden hoe symptomen worden verwerkt en waargenomen. Een mogelijke mechanisme voor verstoorde symptoomperceptie is een verminderde neurale filtering (NF), een fenomeen waarbij de redundante sensaties die normaalgezien onderdrukt zouden worden, voorbij de 'gate' van de middenhersenen worden toegelaten, wat zich uit als een minder onderdrukte neurale reactie op deze redundante stimuli. Op basis van het eerdere onderzoek naar het filteren van auditieve stimuli als een mechanisme voor over-perceptie bij aandoeningen zoals schizofrenie, hebben we de hypothese opgesteld dat NF van lichamelijke sensaties een gelijkaardige functie zou kunnen vervullen in de overgang van acute naar chronische lichamelijke symptomen. Als NF een plausibel mechanisme voor over-perceptie is, zou het 1) moeten correleren met lichamelijke perceptie en 2) moeten verminderd worden door negatieve affectiviteit. We hebben deze hypothesen getest bij gezonde volwassenen en in twee sensorische modaliteiten (tactiele en ademhalingssensaties) om te onderzoeken of deze relaties domein specifiek zijn.

In de eerste studie hebben we het NF van lichamelijke stimuli gerelateerd aan de perceptie van korte en langdurige lichamelijke stimulatie (Hoofdstuk 2). Uit deze studie bleek dat alleen het filteren van tactiele stimuli de perceptie voorspelde, in beide modaliteiten maar in een onverwachte richting (meer filtering hogere perceptie). Een aannemelijke verklaring is dat deze relatie mogelijk gemodereerd wordt door top-down aandacht voor stimuli. De volgende studie (Hoofdstuk 3) onderzocht of NF gerelateerd is aan perceptuele habituatie van een langdurige lichamelijke stimulatie. In deze studie verbeterde NF van ademhalingsstimuli door de herhaalde ervaring van ademnood, maar er was geen relatie met habituatie. Vervolgens richtten we ons op de modulatie van NF door angst. Hoofdstuk 4 gaat over een studie waarin NF werd gemeten tijdens zowel veiligheid als de (onvoorspelbare) dreiging van pijn of ademnood. We rapporteren een toename van angst en perceptie tijdens dreiging, maar geen effecten ervan op NF. De laatste studie (Hoofdstuk 5) maakte gebruik van een vreesconditioneringsparadigma, om te testen of geconditioneerde angst de perceptie en NF van lichamelijke sensaties beïnvloedt. We zien opnieuw een toename van angst en perceptie, maar geen effecten op NF. Uit deze reeks studies blijkt het dat NF, zoals momenteel gedefinieerd en gemeten, geen waarschijnlijk mechanisme is voor de over-perceptie van lichamelijke sensaties bij gezonde volwassenen. Meer onderzoek bij patiënten is nodig, evenals een meer consistente definitie en meting van NF.

Datum:1 sep 2017 →  Heden
Trefwoorden:EEG, Error processing, Perception of bodily sensations, Neural Gating, Anxiety, Symptom Catastrophising
Disciplines:Maatschappelijke gezondheidszorg, Gezondheidswetenschappen, Publieke medische diensten, Biologische en fysiologische psychologie, Algemene psychologie, Andere psychologie en cognitieve wetenschappen
Project type:PhD project