Sociale hervorming, voeding en arbeidende armen: volksgaarkeukens in de lage landen (1860-1920) (OZR3149)

De economische recessie van het laatste decennium heeft de sociale problematiek armoede/voeding actueel gemaakt, maar een nieuwe issue is dit zeker niet. Vanaf de jaren 1860 wilden sociale hervormers allerhande een antwoord geven op het problematische voedingsregime van de arbeidersklasse door de organisatie van volksgaarkeukens. Deze steunden niet langer op liefdadigheid en wilden solvabele arbeiders een instrument tot lotsverbetering bieden (soms in coöperatieve vorm). Dit type van economische restaurants verspreidde zich in een soort golf over België en Nederland, als een nationaal en transnationaal geconnecteerd verschijnsel, en hield het bij succes minstens vol tot WO I. Aansluitend bij mijn eerste Belgische onderzoek ter zake, willen wij dit nog grotendeels onbekende verschijnsel diepgaand uitspitten (op basis van een rijk en quasi onaangeroerd bronnencorpus) voor de lage landen en wel vanuit vijf dimensies: (1) de sociale hervormers, hun netwerken en hun discours over de voedselproblematiek van de lagere sociale strata; (2) de concrete werkingsmodaliteiten van deze volksrestaurants in noord en zuid; (3) het aangeboden voedsel zelf (wat, hoeveel, welke verhouding tot het gewone voedingsregime van arbeiders, de smaak etc.); (4) de culturele praktijken van het eten in de bewuste volksgaarkeukens; (5) het publiek dat er effectief mee werd bereikt (klasse en status).

Trefwoorden:Sociale hervorming, volksgaarkeukens, lage landen

Disciplines:Geschiedenis van de historische cultuur