Bodemverdichting in Vlaanderen en afbakening van risicogebieden voor bodemverdichting

Ondertitel:Eindrapport van een verkennende studie

Bodemcompactie of bodemverdichting is het samendrukken van bodempartikels door externe krachten, waardoor de volumedichtheid en de penetratieweerstand toenemen en het totale poriënvolume afneemt. Bij bodemverdichting wordt het aandeel macroporiën sterk verminderd, terwijl het aandeel aan micro- en mesoporiën in lichte mate verhoogt. Door het afnemende (macro-)poriënvolume zullen het luchtvolume, de waterinfiltratiesnelheid en de verzadigde hydraulische conductiviteit afnemen. Er moet een onderscheid worden gemaakt tussen oppervlakkige verdichting, dewelke zich situeert in de bouwvoor (inclusief de toplaag van de bodem), en verdichting van de diepere ondergrond (= zone onder de bouwvoor). Oppervlakkige verdichting kan makkelijk worden opgeheven door normale grondbewerkingen, in tegenstelling tot diepe verdichting die blijvend kan zijn in de afwezigheid van specifieke remediëringsmaatregelen. Een maat voor de dichtheid van een grond is de penetratieweerstand. Bodemverdichting kan bijgevolg geschat worden aan de hand van de penetratieweerstand. De volumedichtheid wordt bepaald door natuurlijke omstandigheden zoals afzetting (sedimentatie) en bodemvormende processen, maar ook door cultuurmaatregelen zoals het uitvoeren van allerhande bodembewerkingen. Het ligt voor de hand dat een invloed van de dichtheid zich cultuurtechnisch in eerste instantie uit in de ontwikkeling van het wortelstelsel. Nauw gerelateerd aan de bodemdichtheid is de draagkracht of het draagvermogen van de bodem. Als de toplaag van de bodem na het berijden, beweiden of betreden tekenen van insporing of vervorming laat zien, is er sprake van een geringe draagkracht en is er verdichting opgetreden.

Jaar van publicatie:2009

Toegankelijkheid:Open