< Back to previous page

Publication

De filmregisseur als archivaris

Book - Dissertation

Het doctoraatsproject in de kunsten De filmregisseur als archivaris onderzoekt aan de hand van bestaand archiefmateriaal de relatie tussen de feitelijke en artistieke representatie van geschiedenis. Aan de basis van het onderzoek ligt de collectie van archieffilms over Brussel uit het Koninklijk Belgisch Filmarchief Cinematek. Dit archiefmateriaal heb ik in mijn artistiek onderzoek op verschillende manieren aangewend.

Een eerste uitdaging was om, voor de dvd Brussel gefilmde stad, een selectie van archieffilms te maken uit de collectie van Cinematek over Brussel. Een selectie die Brussels verleden illustreert, historisch en esthetisch. Als redacteur van de dvd speelde ik de rol van archivaris en in die zin bleef trouw aan het originele materiaal, zowel vanuit historisch als vanuit esthetisch oogpunt.

Als onderzoeker en filmmaker zag ik er hiernaast een uitdaging in om, vertrekkend van hetzelfde archiefmateriaal over Brussel een fictiefilm te realiseren. Het resultaat is de found footage film Night has come. De film is opgebouwd als een mozaïek van herinneringen van het hoofdpersonage. Het archiefmateriaal geeft visueel gestalte aan deze herinneringen. De manier waarop in de film herinneringen worden vormgegeven, is een metafoor voor de werking van het menselijk geheugen. Het geheugen van het hoofdpersonage is niet eenduidig. Zijn herinneringen zijn onderhevig aan selectie, vertekening, fragmentatie, herhaling en vergeten.

Een derde uitdaging lag ten slotte in het schrijven van het boek Restitutie. Daarin vertel ik het levensverhaal van Raymond Devaux, de maker van een reeks familiefilms die ik in de film Night has come gebruikt heb. Met het boek Restitutie onderzoek ik de verhouding tussen historische fictie en geschiedenis bij de representatie van historische bronnen. Daarnaast onderzoek ik ook de verhouding tussen fictie en waarheid door beroep te doen op onbestaande bronnen, zoals het manuscript van Raymond Devaux, dat ik zelf geschreven heb, of op bestaand materiaal dat een nieuwe betekenis krijgt in een andere context, zoals mijn portrettenreeks Tipping Point, dat Devaux geschilderd zou hebben.
Publication year:2018