Project
nieuw Laag eiwit voeder als controleerbare PAS-maatregel voor vleesvee - OUD Laag Eiwit Voeding als PAS-maatregel voor Vleesvee (ELP-BEEF)
Het project ELP-Beef heeft een cruciaal product geleverd dat ontbrak voor de erkenning binnen PAS (Programmatische Aanpak Stikstof) van laag-eiwit rantsoenen voor runderen, als ammoniakemissiereducerende (AER) maatregel. Het gaat om de langverwachte, praktijkgeteste, gebruiksvriendelijke applicatie waarmee vleesveehouders kunnen aantonen dat zij weldegelijk de laag-eiwit voeding correct toepassen. Eerder onderzoek had al aangetoond dat een lager eiwitgehalte in het rantsoen de ammoniakuitstoot van vleesveebedrijven merkbaar kan verlagen. Toepassing-met-erkend-bewijs zoudus helpen om een NH3-reductie van 5% op bedrijfsniveau te halen, zonder bedrijfssluitingen of sterke inkrimping van de veestapel. Het knelpunt lag bij de controleerbaarheid: hoe kan objectief worden nagegaan dat een bedrijf het lage-eiwitrantsoen effectief toepast? Met de ontwikkelde applicatie en de bijhorende afspraken met de overheid is voor dit knelpunt een concreet antwoord uitgewerkt.
Onderzoeksaanpak
Het project verliep in vier opeenvolgende fasen. Eerst werd in overleg met de bevoegde instanties vastgelegd aan welke voorwaarden een vleesveebedrijf moet voldoen om de toepassing van laag eiwit voeding aantoonbaar en controleerbaar te maken; deze voorwaarden vormden het inhoudelijke kader. Vervolgens ontwikkelden de onderzoekers een gebruiksvriendelijke applicatie waarin veehouders gegevens over rantsoenen, dieraantallen, voedervoorraden en voederwaardes kunnen invoeren. In samenwerking met veehouders en veevoederbedrijven werd ook een database opgebouwd met Vlaamse praktijkrantsoenen, die dienen als referentie voor het ruw eiwitgehalte op vleesveebedrijven. Tot slot werd gedurende één jaar de toepassing van laag eiwit voeding op drie vleesveebedrijven opgevolgd, met focus op het behalen van de vooropgestelde eiwitgehaltes én op de methodiek van dataregistratie en de gebruiksvriendelijkheid van de applicatie. Op basis van deze positieve evaluatie kan laag eiwit voeding als bron-gerichte, effectieve en controleerbare AER-maatregel eind 2025 worden voorgedragen voor opname in de officiële lijst van reducerende technieken voor vleesvee-afmestbedrijven.
Relevantie/Valorisatie
Dankzij ELP-Beef is helder vastgelegd hoe vleesveehouders in de praktijk, op een onderbouwde en controleerbare manier, kunnen aantonen dat zij laag eiwit voeding correct toepassen. De combinatie van duidelijke voorwaarden, een referentiedatabase met praktijkrantsoenen en een gebruiksvriendelijke applicatie zorgt ervoor dat de maatregel niet alleen technisch maar ook administratief haalbaar wordt. Dit is relevant voor vleesveehouders, adviseurs, veevoederbedrijven én beleidsmakers die op zoek zijn naar werkbare bronmaatregelen om ammoniakemissies te beperken. Gezien de grote uitdagingen rond ammoniakreductie blijven bijkomende, praktisch implementeerbare en kosteneffectieve PAS-maatregelen voor vleesveebedrijven noodzakelijk, maar dit project toont dat laag eiwit voeding daarin een belangrijke rol kan spelen.