Project
(nieuw) Cichorei-sesquiterpenen als basis voor bio-insecticiden -- (oud) Cichorei-sesquiterpeenlactonen als bio-insecticiden en targets voor resistentieveredeling (SESQUICHIC)
In geïntegreerde gewasbescherming is de keuze aan toegelaten insecticiden steeds kleiner, terwijl duurzame alternatieven schaars blijven. Natuurlijke stoffen uit planten zijn een veelbelovende bron. In het onderzoeksproject SESQUICHIC wordt onderzocht in welke mate sesquiterpeenlactonen (SL’s; bittere verdedigingsstoffen) uit de composietenfamilie (Asteraceae) te gebruiken zijn. Het is geweten dat ze aantoonbaar correleren met plaagresistentie. Bij cichorei blijken SL-vrije mutanten extreem gevoelig voor trips, wat het belang van SL’s onderstreept. Nu wordt onderzocht welke specifieke SL-moleculen werken, hoe ze precies werken en welke chemische eigenschappen daarbij tellen.
Onderzoeksaanpak
De biosynthese van SL’s in cichorei wordt verder uitgeklaard en de rol van individuele SL’s in resistentie exact bepaald. Het team brengt het potentieel van deze verbindingen als bio-insecticiden in kaart. Daarvoor worden natuurproductenchemie, genome editing, multi-omics (geïntegreerde analyse van genen, eiwitten en metabolieten) en gestandaardiseerde bioassays gecombineerd. De resultaten leveren pre-breeding materiaal voor cichoreiveredeling (resistentietargets), geoptimaliseerde extractie- en productiemethoden en goed gekarakteriseerde ‘lead’-moleculen voor verdere ontwikkeling.
Relevantie/Valorisatie
Geïntegreerde gewasbescherming heeft nood aan nieuwe erkende insecticiden. Het SESQUICHIC project levert naar verwachting goed gekarakteriseerde moleculen aan die kunnen leiden tot de ontwikkeling van nieuwe bio-insecticiden. Bio-insecticiden dragen bij aan een circulaire bio-economie door het valoriseren van SL-rijke chicorei-nevenstromen. Synthetische insecticiden die van de markt verdwijnen raken deels vervangen door duurzame, hernieuwbare alternatieven.
FONDS VOOR WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK-VLAANDEREN – FWO