Sabbatperiode Robert Speijer: Foraminiferenproxies voor betrouwbare zeespiegelreconstructies

Foraminiferen (mariene eencellige organismen met een kalkschaal) vormen een veelzijdige en uiterst belangrijke microfossielgroep in paleoklimatologisch en paleoceanografisch onderzoek. Enerzijds worden foraminiferen vaak gebruikt voor het dateren van sedimentaire gesteenten. Anderzijds zijn ze onmisbaar voor het ontrafelen van klimaat- en zeespiegelveranderingen van de laatste 100 miljoen jaar. De chemische samenstelling van hun kalkschalen wordt bv. gebruikt als proxy variabele voor de paleotemperatuur van het zeewater. Tijdens het onderzoek in Urbino ligt echter de nadruk op het gebruik van foraminiferen op basis van hun ecologie, als plankton zwevend in de waterkolom en als benthos kruipend over en in de zeebodem. De proporties van deze twee groepen is indicatief voor de afzettingsdiepte in de zee en voor zeespiegelschommelingen, die o.a. samenhangen met klimaatveranderingen. Hoewel deze methode veel gebruikt wordt, is de gevoeligheid voor oplossing van de kalkschaal een sterk onderschat probleem, hetgeen tot verkeerde interpretaties leidt. Helaas tref ik dergelijke foutieve en onkritische interpretaties te vaak in de literatuur en bij reviews aan. In mijn onderzoeksgroep werd fundamenteel onderzoek uitgevoerd om dit probleem in kaart te brengen voor het Paleogeen tijdvak (23-66 miljoen jaar geleden). Tijdens mijn verblijf in Urbino wil ik het toepassingsgebied uitbreiden naar het Neogeen-Pleistoceen (jongste 23 m.j.). Italië is het mekka van de Neogene en Pleistocene stratigrafie, zoals o.a. blijkt uit de geologische etages die daar als mondiale referentie gelden (7 van de 9 gedefinieerde etages). Tijdens mijn sabbatical zal ik stalen van enkele referentielocaties verzamelen en micropaleontologisch bewerken om de kwaliteit van de foraminiferenassociaties en de daaruit afgeleide inzichten te evalueren. Voor samenwerking en de toegang tot studiemateriaal zal ik mijn contacten in Urbino en in andere universiteitssteden (Milaan, Padua, Pescara, Genua..) gebruiken. Het uiteindelijke doel is om nauwkeurigere en vooral meer betrouwbare diepteschattingen te verkrijgen op basis van foraminiferenproxies en deze in de vorm van een reviewpaper te gieten.