Het toeschrijven van verantwoordelijkheid: Een studie over schadeloosstellingen aan slachtoffers door georganiseerde gewapende groeperingen vanuit het oogpunt van het internationaal recht

Bij het merendeel van de hedendaagse gewapende conflicten zijn naast staten ook niet-statelijke gewapende groeperingen betrokken. Dergelijke niet-internationale gewapende conflicten blijven aanzienlijk menselijk leed en schade veroorzaken in de samenlevingen waarin zij plaatsvinden. Deze realiteiten hebben de noodzaak om herstel te bieden aan slachtoffers van gewapende conflicten op de voorgrond geplaatst, met het oog op erkenning en herstel van de schade die zij hebben geleden. Deze situatie doet de prangende vraag rijzen of niet-statelijke gewapende groeperingen, net als de staten die partij zijn bij deze conflicten, krachtens het internationaal recht ook verplicht zouden moeten worden tot herstel van de schade die zij hebben veroorzaakt.

In deze studie wordt ingegaan op de vragen of en hoe niet-statelijke gewapende groeperingen, als afzonderlijke entiteiten, verplicht zouden kunnen worden tot het verschaffen van herstel, als één van de mogelijke rechtsgevolgen van hun schendingen van het internationaal recht tijdens situaties van niet-internationaal gewapend conflict. Naast een uitgebreide analyse van het huidige internationale rechtskader dat van toepassing is op kwesties inzake verantwoordelijkheid en herstel, wordt een diepgaande gevalstudie uitgevoerd van twee processen van overgangsjustitie in Colombia: de Wet Justitie en Vrede van 2005, met bijzondere aandacht voor de Verenigde Zelfverdedigingsstrijdkrachten van Colombia (AUC), en het Alomvattend Systeem voor Waarheid, Gerechtigheid, Herstel en Niet-Herhaling, dat werd opgericht op basis van het Vredesakkoord van 2016 met de Revolutionaire Strijdkrachten van Colombia - Volksleger (FARC-EP).

Het onderzoek verduidelijkt de huidige internationaalrechtelijke status van een mogelijke verplichting van niet-statelijke gewapende groeperingen om herstel te bieden, door te concluderen dat deze verplichting zich in een beginnend stadium in het internationaal recht bevindt. Het onderzoek presenteert verder een veelzijdig voorstel voor de wijze waarop een mogelijke verplichting tot herstel door gewapende groeperingen zou kunnen worden geoperationaliseerd als een kwestie van lex ferenda. Het laatste deel van het onderzoek onthult een inzichtelijke gevalstudie van Colombia, die steun biedt aan enkele van de belangrijkste argumenten die in deze studie zijn geformuleerd en tegelijkertijd nieuwe perspectieven biedt op herstelmaatregelen door gewapende groeperingen.