Ontwerpen voor sociale rechtvaardigheid. Ontrafelen van mogelijkheden en beperkingen van ontwerpend onderzoek in transformatieve beleids- en co-creatieprocessen om de stedelijke crises van de 21e eeuw aan te pakken

Verschillende mondiale uitdagingen van de 21ste eeuw manifesteren zich als complexe sociaal-ruimtelijke vraagstukken. Klimaatverandering, toegang tot kwalitatieve en betaalbare huisvesting, hernieuwbare energie, duurzame mobiliteit en inclusieve zorg behoren tot de grote uitdagingen die bepalend zijn voor en worden beïnvloed door de manier waarop de stedelijke omgeving is ingericht. In het licht van deze uitdagingen is er een groeiende belangstelling voor ontwerpend onderzoek. Het toekomstgerichte en prospectieve karakter, de verbeeldingskracht en het coalitievormend vermogen maken van ontwerpend onderzoek een cruciaal instrument om complexe en urgente kwesties op de politieke agenda te plaatsen en maatschappelijke verandering mogelijk te maken. Een grote verscheidenheid aan actoren die betrokken zijn bij door de overheid gestuurde ruimtelijke planningsprocessen, zowel als bij culturele, educatieve, professionele en georganiseerde civiele contexten hebben ontwerpend onderzoek herontdekt als een hefboom voor verandering. In de slipstream van stedelijke crises komen echter allerlei onderling samenhangende problemen van sociale rechtvaardigheid aan de oppervlakte, vaak in verhevigde vorm. De negatieve gevolgen van klimaatverandering, energietekorten, stijgende huizen- en huurprijzen, veranderende vervoersmogelijkheden en bezuinigingen in de gezondheidszorg zijn over het algemeen ongelijk verdeeld. Het blijft een grote uitdaging om het perspectief van sociale rechtvaardigheid op te nemen als essentieel onderdeel van ontwerpend onderzoek. Het doel van het doctoraatsonderzoek is om kritisch te reflecteren op de manier waarop (verschillende vormen van) ontwerpend onderzoek kunnen worden ingezet als hefboom voor transformatieve beleids- en co-creatieprocessen om ruimtelijke en maatschappelijke uitdagingen gerelateerd aan het huisvestingsprobleem aan te pakken, met bijzondere aandacht voor sociale rechtvaardigheid. De kritische reflectie op het potentieel van ontwerpend onderzoek zal gebaseerd zijn op een overzicht van (inter)nationale inspirerende praktijken en cases, en op de inzichten die ontwikkeld zullen worden tijdens participatief actie-onderzoek.