Screening van bevallingsangst en emotionele distress met gekoppeld online veerkrachttraject (PWO)

Angst voor de bevalling (Fear of Childbirth, FoC) wordt door ongeveer 25% van de zwangere vrouwen gerapporteerd (1). Uit de resultaten van het PWO ‘Veerkracht tijdens en na zwangerschap’ stellen we vast dat 48,3% van de participanten (N=62) verhoogd scoren op de Wijma Bevallingsverwachting/Belevingsvragenlijst, een screeningsinstrument voor FoC (W-DEQ-A ≥66). FoC wordt geassocieerd met fysieke en psychosociale klachten (2). Daarnaast is FoC gelinkt aan een toename van pijnmedicatie, ongewenste verloskundige interventies tijdens de bevalling en hoog-risico interventies zoals keizersnede (3,4). FoC hangt tevens samen met een breed spectrum aan perinatale mentale gezondheidsproblemen zoals emotionele distress (prevalentie 20%) en post-traumatische stressstoornis (prevalentie 4%)(5).

De systematische review van Striebich et al. (2018) wijst op de nood aan adequate screening, theory-driven en tailored interventieprogramma’s en training van geboortezorgprofessionals. Aangrijpingspunten hiervoor vinden we in het concept perinatale veerkracht (6). Studies toonden reeds de associatie tussen FoC en perinatale veerkrachtattributen aan zoals lage sociale steun (1), lage zelfeffectiviteit en zelfvertrouwen (7), moeilijkheden op vlak van emotieregulatie (8) en persoonlijkheidstrekken (5). Uit de resultaten van het PWO ‘Veerkracht tijdens en na zwangerschap’ blijkt dat een hogere veerkracht op baseline (24w zwangerschap) significant gecorreleerd is met een lagere FoC (32w zwangerschap) (r=-.270, p<0.01). Wanneer we reeds tijdens de zwangerschap FoC kunnen detecteren en veerkracht kunnen stimuleren, biedt dit opportuniteiten om het perinataal mentaal welzijn van (toekomstige) ouders te ondersteunen (5).

Dit project heeft als doel preventief in te zetten op perinataal mentaal welzijn en specifiek bevallingsangst en emotionele distress door middel van een online veerkrachttraject.

Volgende onderzoeksvragen worden bestudeerd:

Welke screeningsmethoden bezitten goede psychometrische kwaliteiten en worden aanbevolen om FoC (en emotionele distress) te detecteren tijdens de zwangerschap in de klinische praktijk?
Welke inhoudelijke modules kunnen we ontwikkelen op basis van de perinatale veerkrachtattributen met als doel veerkracht te stimuleren en FoC en emotionele distress te verlagen bij vrouwen die voor de eerste keer zwanger zijn (=primipara)?
Hoe kunnen we met behulp van een effectieve screeningmethode (1) primipara toewijzen aan een tailored online traject (2)?
Hoe kan het ontwikkeld programma (3) geïntegreerd worden in het huidig perinataal zorglandschap: een pilot test in Vlaamse Ziekenhuizen.
In fase 1 (0-4mdn) wordt via een online survey in kaart gebracht of, hoe en met welke instrumenten (met psychometrische parameters), prenatale raadplegingen in Vlaamse ziekenhuizen screenen naar FoC en emotionele distress. In fase 2 (4-12mdn) worden o.b.v. de perinatale veerkrachtattributen trainingsmodules ontwikkeld voor primipara6 met als doel het stimuleren van veerkracht en het verlagen van FoC en emotionele distress. In fase 3 (10-12mdn) zullen we met behulp van de screeningsmethode (output 1) primipara toewijzen aan een tailored online veerkrachtversterkend traject (output 2). In fase 4 (12-24mdn) volgt een pilot-test van het ontwikkeld programma (output 3), in 3 Vlaamse ziekenhuizen. Om een duurzame verankering te optimaliseren, zal als onderdeel van fase 4 een training van geboortezorgprofessionals (output 4) in de ziekenhuizen plaatsvinden. Samenwerking met eerstelijnsactoren en bachelor-/masterstudenten tijdens de pilot-test zal gefaciliteerd worden.