Identiteit als een cruciale indicator van persoonlijkheidspathologie in bevolkings- en klinische steekproeven: Ontwikkelingspsychologische en klinische perspectieven

Het onderzoeksveld van persoonlijkheidspathologie heeft zich over de jaren heen steeds meer toegespitst op dimensionale benaderingen om persoonlijkheidsstoornissen te operationaliseren. Zowel de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders - vijfde editie (DSM-5; APA, 2013) als de International Classification of Diseases - 11e editie (ICD-11; WHO, 2019) hebben modellen geïntroduceerd waarin beperkingen in het persoonlijkheidsfunctioneren (Impairment in Personality Functinoing, IPF) worden beoordeeld op een continuüm om op die manier de ernst van persoonlijkheidspathologie te bepalen. Volgens de nieuwe modellen van de DSM-5 en ICD-11 is identiteitsfunctioneren één van de kernelementen van IPF. De opkomst van deze nieuwe dimensionale modellen gericht op IPF biedt nieuwe perspectieven op persoonlijkheidspathologie alsook nieuwe opportuniteiten op vlak van onderzoek. Ten eerste omvatten de DSM-5 en ICD-11 modellen een ontwikkelingsperspectief op persoonlijkheidsstoornissen, aangezien de twee domeinen van IPF (zelf- en interpersoonlijk functioneren) essentiële ontwikkelingstaken zijn in de adolescentie. Naast de nieuwe persoonlijkheidsstoornismodellen in de DSM-5 en ICD-11, worden er ook in de algemene klinische literatuur steeds meer dimensionale benaderingen van psychopathologie voorgesteld. Dit roept de vraag op hoe IPF (en specifiek identiteitsfunctioneren) gerelateerd is aan andere transdiagnostische factoren van psychopathologie. Ten tweede, om bruikbaar te zijn in klinische settings, is het noodzakelijk dat er instrumenten voor IPF ontwikkeld en psychometrisch onderzocht worden. Verder is het belangrijk om te onderzoeken hoe concepten van deze nieuwe persoonlijkheidsstoornismodellen zich verhouden tot bestaande behandelmethoden.

Het huidige doctoraatsproject richt zich op deze vragen en nieuwe onderzoeksmogelijkheden in de volgende drie onderzoeksdoelstellingen. Het eerste doel van dit project is het psychometrisch onderzoeken van een kort screeningsinstrument voor IPF, de Five-Item Screening Scale for Personality Disorder (FISSPD; Skodol et al., 2011), in bevolkings- en klinische steekproeven van volwassenen en adolescenten. Ten tweede willen we onderzoeken hoe IPF zich ontwikkelt in de adolescentie en opkomende volwassenheid (op korte en lange termijn) en hoe IPF samenhangt met psychologische symptomen in deze ontwikkelingsfase. In een derde onderzoeksdoelstelling spitsen we ons toe op de vertaling van de DSM-5 en ICD-11 modellen naar Schematherapie, een veelgebruikte behandeling voor persoonlijkheidsstoornissen. We zullen associaties onderzoeken tussen IPF, identiteitsfunctioneren en (adaptieve en maladaptieve) schemamodi in een volwassen bevolkings- en klinische steekproef.

Met de bevindingen van dit doctoraatsproject hopen we een bijdrage te leveren aan het klinisch onderzoek en de praktijk door een psychometrische evaluatie op te leveren van een kort screeningsinstrument voor IPF. Daarnaast zal dit project nieuwe informatie opleveren over de relaties tussen IPF en Schematherapie concepten. Deze informatie kan bruikbaar zijn in de klinische praktijk bij diagnostisch onderzoek en beslissingen in kader van de behandeling. Daarnaast zullen de bevindingen van dit project inzicht geven in de ontwikkeling van IPF in de adolescentie en opkomende volwassenheid en associaties met psychopathologie.