Een interprofessionele blended learning-cursus over vroege opsporing van cerebrale parese in Suriname

Inleiding

Cerebrale parese (CP) is met een prevalentie van 1,5 per 1000 levendgeborenen in hooginkomenslanden (HICs) de meest voorkomende motorische neuroontwikkelingsstoornis bij kinderen. In Suriname, een laag- tot middeninkomensland (LMIC), wordt de prevalentie geschat op 3,4 per 1000, meer dan het dubbele van HICs. CP ontstaat door een onjuiste ontwikkeling van de foetale of infantiele hersenen en leidt tot bewegings- en houdingsproblemen, vaak gecombineerd met andere ontwikkelingsuitdagingen die deelname aan het dagelijks leven beperken. In HICs kan CP al vóór 6 maanden worden gediagnosticeerd via gestandaardiseerde klinische assessments en neuroimaging, terwijl de gemiddelde diagnoseleeftijd in Suriname 5,1 jaar is. Vroege opsporing (ED) is cruciaal om interventies in kritieke periodes van hersenontwikkeling mogelijk te maken; late diagnose betekent gemiste kansen voor optimale ondersteuning.

Zelfs zonder neuroimaging kunnen laagdrempelige klinische tools zoals de General Movement Assessment (GMA) en de Hammersmith Infant Neurological Examination (HINE) CP bij hoogrisico-infantjes met 95% nauwkeurigheid detecteren. Algemene screeningsinstrumenten voor ontwikkelingsmijlpalen kunnen bovendien worden omgevormd tot educatieve middelen voor zorgprofessionals en ouders, waardoor vroege signalen van atypische motorische ontwikkeling beter worden herkend. Het project richt zich op ED-methoden voor eerstelijns- en tweedelijnszorg, community health services en ouders/verzorgers.

Doelstellingen

1. Opzetten van een interprofessionele blended learning-cursus over ED van CP in Suriname.
2. Versterken van ouder/verzorgerbetrokkenheid via communicatie- en coachingsstrategieën.
3. Co-creatie en verspreiding van bewustwordingsmateriaal over ED, aangepast aan de Surinaamse context.

Methode

Twintig lokale zorgprofessionals volgen de blended learning-cursus, bestaande uit drie modules die aansluiten bij de doelstellingen:

1. Vroege opsporing van CP: gelaagde zorgpaden
2. Betrokkenheid van verzorgers
3. Co-creatie van bewustwordingsmateriaal

De modules worden gezamenlijk ontwikkeld door Surinaamse experts en UGent, met praktische opdrachten per module. Voor module 3 bezoekt een UGent-expert Suriname voor een tweedaagse workshop en traint twee lokale experts om de cursus in volgende jaren zelfstandig uit te voeren en een lokaal seminar te organiseren.

Verwachte resultaten

• 20 zorgprofessionals, verloskundigen en community health workers verbeteren hun klinische vaardigheden in ED.
• Verspreiding van bewustwordingsmateriaal (flyers, video’s, social media) maakt ED zichtbaar en toegankelijk voor gezinnen, verbetert zorgverlening en versterkt de samenwerking tussen zorgverleners en ouders.
• Twee lokale experts worden opgeleid om de cursus zelfstandig voort te zetten, waarmee kennisbehoud en -overdracht in Suriname wordt gewaarborgd.

Het gelaagde model en de co-creatie-aanpak versterken interprofessionele en community-professional netwerken. Halfjaarlijkse follow-up sessies ondersteunen casusbesprekingen en kennisdeling.

Succesvolle implementatie van ED kan leiden tot een 2-3 keer hogere doorverwijzing naar gespecialiseerde CP-screeningdiensten, waardoor het aantal gediagnosticeerde gevallen beter overeenkomt met de werkelijke incidentie. Door het bestaande SUR-CPR-register uit te breiden, levert het project waardevolle data voor beleidsvorming op het gebied van gezondheid en sociale ondersteuning in Suriname. Vroege opsporing maximaliseert de voordelen van neuroplasticiteit, vermindert langdurige beperkingen en stelt gezinnen in staat hun kind beter te begrijpen en actief te betrekken bij beslissingen en ondersteuningssystemen.

Trefwoorden:cerebrale parese, laag- tot middeninkomensland, Suriname, Preventie - vroege diagnose

Disciplines:Fysiotherapie, Gezondheidspromotie en -beleid, Pediatrie, Revalidatie, Neonatologie